Aardappeloogst van Ary mislukt door extreme regenval: ‘Dit ga je niet alleen in de snackbar merken’

Ondanks de warmte en zonnige dagen, leeft agrariër Ary van Nieuwenhuyzen uit Kruisland nog steeds in een nachtmerrie. Door de natte winter en het natte voorjaar komt zijn gewas met aardappelen letterlijk in het water te staan. Nu het weer iets beter wordt, komt er nog maar een enkele aardappel omhoog. Maar het merendeel is kapot, gerot of versteend.

“Iedere dertig centimeter, iedere voet, moet er een aardappelplantje staan”, legt Ary uit. Toch is het in de praktijk op het stuk grond in Kruisland anders. De ene keer zit er zestig centimeter tussen, de andere keer meer dan anderhalve meter. Het land van Ary is flink aangedaan door de vele regenval.

Er viel zo’n 55 tot 80 millimeter aan regen.

“Door het natte weer zijn we pas laat begonnen met planten dit jaar. Dat zorgt al voor minder groeidagen.” Het was dus al geen ideale situatie voor de akkerbouwer. Maar als dan in het weekend van 25 mei zóveel regen valt dat de boel overstroomt, is het einde zoek. “Er viel zo’n 55 tot 80 millimeter regen. Doordat het land al nat was, kon het zijn water niet meer kwijt.”

In de buurt staat een gemaal (een gebouw wat de waterstand regelt), maar deze kon volgens de akkerbouwer het vele water niet meer aan. “Hij heeft maar een capaciteit van 40 kuub per minuut.”

“Ik denk dat dit wel te voorkomen was geweest ja”, zegt Ary stellig. Diezelfde ochtend nemen Ary en de omliggende boeren contact op met Waterschap Brabantse Delta. “We hebben gevraagd om een noodpomp. We weten dat zij zo’n twintig stuks hebben staan.” Volgens Ary hebben ze deze niet willen inzetten.

Als mijn huis in brand staat, komt de brandweer toch ook direct.

“Ze zijn om 15:00 uur gaan vergaderen, terwijl het in de ochtend al spannend was. Om 17:00 uur kwamen ze erachter dat ze dit geen calamiteit vonden. Dit neem ik het waterschap zéker kwalijk.” Ary heeft er slapeloze nachten van gehad. “Als mijn huis in brand staat, komt de brandweer ook direct. Ik wil toch even een parallel trekken.”

Rekening houden met risico’s

Waterschap Brabantse Delta laat in een reactie weten met iedereen mee te leven die door dat extreme weer is getroffen. “Mede naar aanleiding van het betreffende weekend zijn we in gesprek met de agrarische sector”, laat een woordvoerder weten.

“Onze gemalen zijn flink beproefd gedurende het weekend. Het risico op bijvoorbeeld warmteontwikkeling, olielekkage en storingen is aanzienlijk in zo’n situatie waarin de gemalen continu op volle kracht moeten draaien om het water te verwerken. Wij moeten rekening houden met die risico’s en daarop voorbereid zijn, zodat we direct kunnen handelen wanneer nodig.”

De woordvoerder geeft aan dat de noodpompen in eerste instantie zijn bedoeld om problemen bij hun eigen gemalen op te vangen. “Daarnaast vraagt de inzet van een noodpomp maatwerk”, legt de woordvoerder uit. “Daar konden we onder de extreme omstandigheden gedurende dat weekend, waarin op zoveel uiteenlopende locaties in ons werkgebied sprake was van wateroverlast, niet op de juiste manier invulling aan geven.”

Groot verlies

Voor akkerbouwer Ary zijn de consequenties groot. “Ik heb veertien hectare aan aardappelen. Deze moet ik nu allemaal vernietigen”, betreurt hij. Dit terwijl aardappelen voor een boer een belangrijk deel van de omzet zijn. “Je moet denken aan 175.000 tot 180.000 euro omzet wat ik nu misloop.” Ongeveer de helft hiervan houdt Ary over aan winst. “Nu heb ik helemaal niks.”

Voor de consument is de mislukte aardappeloogst ook geen goed nieuws. “Afgelopen jaar was de oogst al erg duur, omdat er toen ook schaarste was in Noord-West Europa.” Dit jaar wordt het volgens Ary alleen maar erger. “Het wordt alleen maar duurder. Enerzijds doordat er laat geplant is en anderzijds doordat er een hoop verloren is gegaan.”

De prijs van een aardappel wordt dit jaar dus nog duurder en volgens de boer uit Kruisland gaan we dit dan ook merken. Wie aan aardappelen denkt, denkt al gauw aan friet. “Niet alleen in de snackbar, maar ook in restaurants wordt de frietprijs doorgerekend.” Datzelfde geldt voor andere aardappelproducten in bijvoorbeeld de supermarkt. “De prijs is de afgelopen jaren zelfs al verdubbeld”, besluit hij.