Afvalverwerkers luiden noodklok om lachgascilinders: ‘Het zijn net bommen’

Lege lachgascilinders in het afval zijn levensgevaarlijk en zorgen voor miljoenen euro’s schade. Dat zeggen afvalverwerkers, zij luiden daarom de noodklok en roepen de politiek op om er iets aan te doen. Sinds het afschaffen van het statiegeld op de lachgascilinders begin dit jaar, belanden de cilinders vaker in de natuur en in gewone afvalcontainers. Maar dat is gevaarlijk want als ze in de verbrandingsoven terechtkomen ontploffen ze vaak.

De hoeveelheid vuilnis is jaarlijks bijna 400-duizend ton, het is ondoenlijk om daar de lege lachgascilinders in terug te vinden. “We proberen er wel op te letten, maar ze komen bijna allemaal in de oven terecht”, zegt Casper Stuart van afvalverwerker Prezero in Roosendaal. Hij is belast met de veiligheid in en om de afvalverbrandingsinstallatie.

“Door de combinatie van vuur en hoge druk exploderen ze”, legt hij uit. “Dat is een heel harde knal. Het materiaal vinden we meer dan 30 meter hoog terug in de schoorsteen. Het zijn net fragmentatiebommen.”

De veiligheid van medewerkers is in het geding.

En dat is niet zonder gevolgen. Volgens Jeroen Stein van de verenigde afvalbedrijven loopt de schade door ontploffende lachgascilinders al op tot 40 miljoen euro. “Sinds lachgas begin dit jaar op de lijst II van de Opiumwet staat, zijn er veel vaker explosies in afvalverwerkingsinstallaties. De veiligheid van onze medewerkers is ernstig in het geding”, vertelt Jeroen bij Omroep Brabant. Bovendien ligt de installatie soms na een ontploffing stil, dat kost ook heel veel geld.

Volgens Stein zijn er sinds begin dit jaar 250.000 cilinders binnengekomen bij de afvalverwerkingsbedrijven in Nederland en zo’n 10.000 ontploffingen geweest. De paar cilinders die de mannen van Prezero hebben weten te onderscheppen liggen in een speciale ruimte. “Deze gaan naar Waalwijk, waar de ze de lachgascilinders kunnen verwerken.”

Maar de lachgascilinders zijn niet alleen gevaarlijk als ze in een verbrandingsoven terechtkomen. Ook in een vuilniswagen kunnen ze al ontploffen. Als een lachgascilinder in de kraakpers komt, explodeert hij. Dat is niet goed voor de wagen en niet voor de medewerkers die achterop de vuilniswagen staan.

Toen er nog statiegeld op zat, zagen we er bijna nooit een.

Casper pleit daarom voor de terugkeer van het statiegeld op de cilinder. “Voorheen zat er dertig euro statiegeld op een lachgascilinder, toen zagen we er bijna nooit een”, vertelt hij. “Nu vinden we er tientallen terug in het as dat overblijft na verbranding. En dat zijn dan nog alleen de cilinders die niet ontploft zijn.”

De verenigde afvalverwerkers zien een rechtstreekse relatie tussen het afschaffen van het statiegeld en de ontploffingen. Naast de terugkeer van het statiegeld, wil de sector graag meet geld vanuit het Rijk om maatregelen t e kunnen nemen tegen de ontploffende cilinders. “Misschien moet er een verhoging van de afvalstoffenheffing komen door lachgasproblematiek”, denkt Jeroen Stein.

In een eerste reactie schrijft het kabinet dat ze de urgentie van de problematiek begrijpt. Daarom heeft het kabinet tegen de afvalsector gezegd te kijken of een financiële tegemoetkoming mogelijk is.