‘Bergen kan sociaal beleid in bezuinigingsgolf ontzien, maar moet het wél willen’

Het gaat de goede kant op met de Bergse gemeentefinanciën. Donderdag heeft de gemeenteraad het eerste concernbericht, een tussenstand van het lopende boekjaar, vastgesteld. Inmiddels loopt Bergen op Zoom één miljoen voor op de begroting en is er een tussentijdse winstneming van pakweg 2,25 miljoen uit de grondexploitaties. Maar ondanks de relatief rooskleurige cijfers klinkt er ook kritiek.

Drie miljoen niet meegenomen

Vooral de GBWP en Lokaal Realisme hebben er moeite mee dat het college structurele meevallers achter de hand houdt. Een structureel voordeel van 3 miljoen euro op het sociaal domein is níet meegenomen in het concernbericht. En dát stoort GBWP-voorman Arjan van der Weegen. Het college houdt dit achter de hand voor het tweede concernbericht in het komende najaar. Maar de discussies over bezuinigingen worden nú al gevoerd in de raad en dan is financiële transparantie extra van belang.

Stevige keuzes

Bergen op Zoom staat voor stevige keuzes als het om bezuinigen gaat. Ook het minimabeleid ontkomt daar niet aan. Van der Weegen, destijds als wethouder de architect van het huidige beleid, is trots op de ruimhartige keuzes die de gemeente in het verleden heeft gemaakt om de zwakkeren daar waar mogelijk te ontzien. “Landelijk gezien doen we méér dan wat wettelijk strikt noodzakelijk is”, merkt Van der Weegen op. Dat is niet alleen een morele verantwoordelijkheid naar de inwoners maar het is aan het eind van de streep ook financieel beter voor de gemeente. Want door te voorkomen dat de sociaal zwakkeren in een spiraal van armoede en uitzichtloosheid belanden, wordt er ook minder aanspraak gemaakt op dure voorzieningen zoals maatwerkpakketten voor wmo en jeugdzorg.

Niet nodig

“We moeten niet bezuinigen op het sociaal domein als het niet nódig is”, benadrukt Van der Weegen. Vorig jaar is voor het sociaal domein de begroting 2020 bij het eerste concernbericht opgeplust met 4,5 miljoen, bij het tweede concernbericht met 4,6 miljoen en later bij de begroting voor 2021 nog eens met 2,8 miljoen euro: in totaal bijna 12 miljoen. Maar inmiddels blijken de kosten volgens de jaarrekening 2020 zo’n 4,8 miljoen láger uit te pakken: 1,8 miljoen daarvan is een éénmalige meevaller de overige 3 miljoen zijn structureel minder nodig – zo becijfert het GBWP-raadslid. Deze meevaller van drie miljoen structureel compenseert weer de 2,8 miljoen voor de lopende begroting.

Afgewogen keuzes kunnen maken

De financiële voortgangsberichten die het college naar de Bergse raad zijn daarin té weinig transparant. Er zit meer lucht in de begroting dan het lijkt en het weerhoudt de raad van het maken van afgewogen beslissingen. “Verenigingen en organisaties die van subsidies zijn aangewezen op het sociaal domein hoeven wat ons betreft minder zwaar gekort te worden”, stelt hij. Dat gaat om onder meer Oranjevereniging, de scoutingclubs en alzheimervereniging die ondersteuning en maatschappelijke activering bieden.

Realistisch begroten

De tweede uitwerking van de gemeentebezuinigingen volgens het Focusakkoord, een pakket van  zo’n 2,8 miljoen euro, stond aanvankelijk voor de raadsvergadering van donderdag op de agenda. Dat is door tijdsgebrek doorgeschoven naar de raad van juni. Van der Weegen, maar ook financieel specialist Joost Pals van Lokaal Realisme, willen een integrale behandeling waarbij álle meevallers worden doorberekend. “Dat voorkomt een hele hoop maatschappelijke onrust.” Want nu lijkt het of er bewust sprake is van overbegroten op de sociale posten zodat het college deze later als meevallers kan presenteren. “Dat is niet realistisch begroten. Een goede begroting moet waar mogelijk uitkomen op nul.”