Bergen op Zoom gaat taalbarrières doorbreken met Taalpanel

De gemeente Bergen op Zoom gebruikt te veel ingewikkelde taal. Hierdoor komt het voor dat mensen die een brief van de gemeente ontvangen of de gemeentelijke website bezoeken, niet begrijpen wat er wordt bedoeld. Een taalpanel gaat daarom samenwerken met de gemeente om hun communicatie duidelijker te maken. Maandagmiddag was de presentatie van het taalpanel.

Het taalpanel bestaat uit een groep mensen die moeite hebben (gehad) met taal. Deze zogenoemde taalambassadeurs bezoeken bedrijven en instellingen om hun communicatiematerialen te beoordelen op begrijpelijke taal. Zo gaat het taalpanel nu aan de slag bij de gemeente Bergen op Zoom. Ze gaan daar bijvoorbeeld brieven, formulieren, folders en de website beoordelen.

Taalpanel

Het taalpanel bestaat uit vijf taalambassadeurs: Nisa, Leo, Narjes, Anita en Annika. Ze hebben allemaal hun persoonlijke redenen om lid te zijn van het taalpanel. Leo Dietvorst woont sinds een half jaar in Putte en komt oorspronkelijk uit Nieuw-Zeeland. Door zijn ervaring met laaggeletterdheid te delen, hoopt hij anderen te motiveren om naar school te gaan. “Mensen moeten zich niet schamen, ze moeten het gewoon doen”, zegt hij standvastig. Nisa Mohammed komt uit Singapore en wil mensen helpen en tegelijkertijd vrienden maken.

Je voelt je toch een beetje dom als je iets niet begrijpt

Zowel de gemeente als het taalpanel vinden dat er nog veel verbeterd kan worden in de helderheid van de communicatie bij de gemeente Bergen op Zoom. Tijdens de presentatie van het taalpanel waren communicatiemedewerker Marloes Roks, wethouder Hans Peter Verroen en burgemeester Margo Mulder aanwezig. “Ik vind het erg belangrijk dat ons taalgebruik op de website en in onze brieven voor iedereen leesbaar en duidelijk wordt. Dat is mijn missie”, zegt Roks, die begrijpt dat taalbarrières frustrerend kunnen zijn. “Je voelt je toch een beetje dom als je iets niet begrijpt. Mensen moeten zich niet dom voelen en ze moeten gewoon toegang hebben tot de informatie die ze nodig hebben.”

Schaamte

Bibliotheek West-Brabant zet zich met verschillende projecten in voor taalonderwijs en besteedt extra aandacht aan lezen en schrijven tijdens de week van lezen en schrijven. “We hopen dat mensen hun schaamte overwinnen en de drempel overgaan, omdat er zoveel mensen zijn die moeite hebben met lezen en schrijven”, zegt Esther Hartog, coördinator van het Taalpanel Bergen op Zoom. “Het blijkt gewoon heel moeilijk te zijn om toe te geven dat je – om welke reden dan ook – moeite hebt met goed lezen en schrijven.”

Geen onwil

De ambtenaren gebruiken de moeilijke woorden en lange zinnen niet met opzet. “Je ziet dat iedereen graag goed wil communiceren, maar het sluipt er bij veel ambtenaren in dat ze jargon gebruiken.” De mensen op de communicatieafdeling doen hun best om de taal begrijpelijk te maken. Maar is het mogelijk om alles in eenvoudige taal uit te drukken? “Dat is nog best ingewikkeld, want we hebben te maken met landelijke en Europese regelingen waar de gemeente mee te maken heeft. Deze kunnen soms zo ingewikkeld zijn dat het bijna onmogelijk is om ze in eenvoudige taal uit te leggen. Dat is echt een uitdaging voor de gemeente.”

Laaggeletterdheid

Een andere uitdaging is het verminderen van het percentage laaggeletterde mensen in de gemeente. “Er zijn 2,5 miljoen volwassenen in Nederland die niet goed kunnen lezen en schrijven”, zegt Hartog. In Bergen op Zoom wonen relatief veel van deze mensen. Het landelijke gemiddelde voor laaggeletterdheid is 12 procent, terwijl Bergen op Zoom op 16 procent zit. “Het zou geweldig zijn als we dat percentage kunnen verlagen, maar dat zal enkele jaren duren. Maar het begin is gemaakt!”