Bergse raad akkoord met ‘voorlopige’ tekortbegroting: tijdschema voor ombuigingen

De Bergse gemeenteraad heeft in overgrote meerderheid een begroting voor 2021 aangenomen, met een voorlopig gat van tien miljoen euro. De Focusakkoord-partijen hebben, zoals verwacht, een amendement door de raad geloodst om meer vaart achter de bezuinigingsopgave te zetten. De strikte termijn van 31 december van dit jaar is daarbij losgelaten: het college en de raad dienen gedurende 2021 het gat zien te dichten, zonder daarvoor extra te moeten gaan lenen.

Door: Han Verbeem

De donderdag vastgestelde tekortbegroting is slechts een voorlopige begroting, ingediend om aan de tijdslimiet van de provincie te kunnen voldoen. Maar de Bergse politiek is het er roerend over eens: voor vier jaar opéénvolgend werken met tekorten, en daarmee een verdere opbouw van de schuldenlast, is geen optie meer. Integendeel, de raad wil zelfs beginnen met een schuldenafbouw. Daarom zijn voor 2022 en de navolgende jaren -nog véle jaren, zoals VVD’er Joost Pals opmerkte- begrotingsoverschotten nodig. Van deze overschotten moet dan uiteindelijk de huidige gemeenteschuld van bijna 300 miljoen worden afgelost.

Ingrijpende keuzes

Dat vraagt om ingrijpende keuzes en die zal de raad voor een groot deel al in december gaan maken. Daarvoor volgt een eerste begrotingswijziging. Het college heeft al een voorschot genomen op de bezuinigingsoperatie met een aankondiging van een reorganisatie op het gemeentelijk Cultuurbedrijf, dat het jaarlijks met 1,5 miljoen minder moet doen. Ook het gratis ophalen van kerstbomen na de jaarwisseling wordt verleden tijd, en niet-wettelijke taken zoals het beheren van het hertenkampje in Halsteren worden geschrapt. Voorzieningen verdwijnen en de nieuwe soberheid zal ook in het straatbeeld zichtbaar zijn. Behalve in en rondom het stadscentrum van Bergen op Zoom gaat het beheer van de openbare ruimte een stapje terug. Alleen strikt noodzakelijke reparaties van wegen worden uitgevoerd, zoals het opvullen van gaten en zonken.

Amendement

Een groot aantal van de partijen die het Focusakkoord hebben ondertekend, heeft een amendement opgesteld om meer vaart te brengen in de bezuinigingen. De indieners willen duidelijkheid over het tijdspad dat gevolgd wordt en hadden aanvankelijk in december al het begrotingsgat willen dichten. Op dringend advies van wethouder Koenders is deze strikte eis losgelaten. Tegen die tijd is er mogelijk meer bekend over een extra bijdrage van het Rijk voor de uitvoering van sociale taken zoals WMO en Jeugdzorg. De druk op de overheid om de gemeenten hierin tegemoet te komen, is namelijk erg hoog.

Opdrachten

Het amendement geeft het college een aantal opdrachten mee. Zo moet het college de raad al in december inzicht geven over enerzijds de rijksbijdragen voor het sociaal domein, en wat de gemeente uit eigen middelen bijdraagt.

Ombuigingen

Naast het op orde brengen van de gemeentelijke exploitatie, oftewel de interne bedrijfsvoering, is in het Focusakkoord ook een ombuigingsoperatie van inmiddels 15,9 miljoen euro afgesproken binnen twee jaar tijd. Het amendement wil dat hiervan in december 40 procent is bereikt, komend jaar mei 50 procent en in oktober 2021 60 procent. Het amendement is ingediend door GBWP, VVD, CDA, D66, GroenLinks, PvdA, Fractie PUNT en  Samen0164. Daarmee hebben ook de linkse partijen als GroenLinks en PvdA zich aangesloten. Inititatiefenemer Arjan vn der Weegen (GBWP) is blij dat het voorstel nu een meer gedragen basis heeft in de Bergse raad.

Kritiek

Toch zijn er ook kritische geluiden. De SP heeft zich teruggetrokken uit het Focusakkoord omdat ze vrezen dat méér druk op de bezuinigingsopgave ten koste zal gaan van het sociaal domein, en daarmee van de zwakkeren in de Bergse samenleving. BSD-voorman Louis van der Kallen heeft zelfs twijfels bij het realiteitsgehalte van het amendement en noemt de opdracht aan het college “pure fictie.” Ook John Voets van 50Plus heeft weinig vertrouwen in het amendement. En Lijst Linssen ziet het zelfs als een motie van wantrouwen aan het college, merkt Sander Siebelink op. Desalniettemin steunt LL het amendement, “puur om een signaal te geven”, maar wijst wél de begroting af.