Biodiversiteit en duurzaamheid nieuw bloemenveld in Bergen op Zoom ernstig betwijfeld

Samen werken aan meer biodiversiteit is hip! Bij de landelijke Bijenstichting weten ze er alles van. Ze worden vaak benaderd door organisaties en bedrijven die graag hun naam verbinden aan projecten. Toch houdt de stichting dat geregeld af, als blijkt dat die zelfbenoemde ‘betrokken partners’ helemaal niet zo duurzaam zijn. Daarom wordt er nogal opgekeken van een project in Bergen op Zoom, waar een leverancier van insecticiden meewerkt aan biodiversiteit in de stad.

Vol trots meldde het Brabantse BijenWalhalla eerder deze week op Facebook dat er een braakliggend terrein ingezaaid wordt met een kleurrijk bloemenmengsel. Het betreft een stuk grond aan de Emplacement, gelegen tussen de Jacob Obrechtlaan en het spoor. In het ernaast gelegen kantorenpand, dat uitkijkt op de lap grond, huist onder meer het bedrijf Syngenta. Dit is een wereldwijde leverancier van met name zaden en gewasbeschermingsmiddelen. Het laatste is veelal een vriendelijker woord voor pesticiden.

Volkomen logisch, vindt het bedrijf

Volgens een woordvoerder van Syngenta is het helemaal niet raar dat haar bedrijf meedoet aan dit project. Niet alleen omdat ze hier gevestigd zijn maar ook omdat de klanten van deze multinational voornamelijk agrariërs zijn. En die zijn gebaat bij biodiversiteit, alleen niet altijd op de percelen waar ze zelf kweken. Ze vertelt dat het inzaaien op deze locatie een idee was van Bijenlandschap West-Brabant, dat Syngenta vroeg om de zaden te leveren. Die bewering is lastig te checken; de regionale organisatie (met als ambassadeur de Rucphense wethouder René Lazeroms) is onbereikbaar. Op een terugbelverzoek wordt niet gereageerd.

Gemeente werkt mee

Derde partij in het ‘bij’zondere project is gemeente Bergen op Zoom. Ook die lijkt trots te zijn en meldt op Facebook: “Samen met het Bijenlandschap West-Brabant en Syngenta zorgen we dat dit braakliggende terrein in de loop van de zomer vol staat met kleurrijke planten en bloemen.” Op de vraag of het nu zo’n goed signaal is om dit te doen met medewerking van een persticide-leverancier, volgt als antwoord dat Syngenta en Bijenlandschap West-Brabant met het verzoek kwamen om de bloemzaden te mogen verspreiden. In het kader van het groener maken van de gemeente werd dit als een goed plan gezien, daarom is er ja op gezegd.

‘Clean washing’

De landelijke Bijenstichting is een stuk minder enthousiast. Het is ze niet onbekend dat bedrijven als Syngenta dit soort dingen doen, ‘om een beetje goed voor de dag te komen.’ Aan dat soort ‘clean washing’ doet deze stichting in ieder geval niet mee, klinkt het stellig. “Bijen zijn interessant geworden, publicitair, en dan gaan mensen inderdaad al dat soort fratsen uithalen.” Daarmee doelt de Bijenstichting op het feit dat de meest uiteenlopende bedrijven en organisaties aanhaken bij initiatieven als Bijenlandschap West-Brabant, geregeld puur uit pr-overwegingen. “Wij zijn er vrij strikt in. Als we twijfelen aan de werkelijke duurzaamheid van een organisatie, bedanken we voor de eer”, aldus een woordvoerder.

Weinig zin en potentieel zelfs slecht voor insecten

Naast de vraag of projecten als dit ruimte moeten bieden aan niet al te duurzame partners, rijst tevens de vraag of het veel zin heeft. Eind maart verscheen in het NRC een uitgebreid artikel over de zin en onzin van initiatieven als deze. Het oogt natuurlijk heel vrolijk en mooi, al die kleurige bloemen. Maar vaak hebben insecten er weinig aan, omdat het doorgekweekte zaden zijn die vooral een optisch mooi resultaat geven. De bloemen zelf bevatten dan nog maar weinig nectar en stuifmeel. Soms bevatten de zaden zelfs nog insecticiden, vertelde de Britse bijenbioloog Dave Goulson twee jaar geleden tijdens een lezing in Nederland. Mede daarom heeft niet alleen de landelijke Bijenstichting bedenkingen bij een samenwerking als deze. Ook binnen het waterschap zijn inmiddels vragen gesteld over de gang van zaken.