Bittere pil voor omwonenden Binnenschelde: ‘Er móet hier gebouwd worden’

Wethouder Joost Pals heeft dinsdagavond geen makkelijke boodschap uit te leggen. Vijftienhonderd woningen rondom de Binnenschelde komen er, of de wijkbewoners het nu willen of niet. “Nederland, en ook Bergen op Zoom, heeft een opgave. Er móet hier gebouwd worden”, maakt Pals de aanwezigen in het Groot Arsenaal duidelijk.

Over de vorm en inhoud van de bouwplannen mag de buurt nog meedenken. Over het besluit niet. Dat heeft de politiek al voor hen genomen. Want het Bergse college heeft zich naar het Rijk verplicht zevenduizend woningen te bouwen vóór 2040, de raad heeft vier sleutelgebieden aangewezen waar ze moeten komen. Het Binnenscheldegebied is daar één van. Nadenken over andere locaties of andere woningaantallen is niet aan de orde, benadrukken de beleidsambtenaren. Kritische vragen van de pers zijn evenmin welkom. “Ik ken uw scherpe pen”, zegt projectambtenaar Ward Vansteeland. En ja, op Facebook is “een hoop reuring ontstaan” na berichten van oppositiepartij BSD – héél jammer. En daar wil hij het bij laten. “Ik besteed mijn tijd vandaag liever aan de bezoekers.”

Pap is gestort

“De pap is al gestort”, merkt een aanwezige na afloop op en vraagt zich schouderophalend af: “Wat heb ik hier éigenlijk nog te zoeken?” Tijdens een anderhalf uur durende presentatie krijgt de zaal een serie ‘houtskoolschetsen’ te zien over de toekomstige wijk Waterfront. Deze omvat pakweg vijf delen rondom de Binnenschelde: de Geertruidapolder, waar een ‘maakkwartier’ met een combinatie van wonen en werken is voorzien; de Boulevard, nu nog een open gebied tussen de restaurants en terrassen; het ‘watterrijke’ deel van de kades aan de Bergse Plaat; het ‘Bergs Buiten’, de nu nog groene strook langs de Plaatvliet; en tenslotte de omgeving van de Waterschans. Maar bij de oude schans, een uit 1584 daterend erfgoed, wordt niet gebouwd – benadrukt de gemeente. Ruimte voor cultuur is daar wél.

Fijne bijeenkomst

Gedurende de uitleg luisteren de toehoorders aandachtig toe, velen met een stuurs gezicht en verbeten blikken. Een enkeling wrijft de vinger onder de neus, een ander klikt nerveus met zijn balpen. Als de sprekers hun verhaal hebben afgerond, volgt er applaus – niet van iedereen. Een groot deel van de aanwezigen houdt de armen stijf over elkaar. Het is de tweede informatieavond van in totaal vier bijeenkomsten. Volgens presentator Marlies van Lier was de aftrap, maandagavond, “een fijne bijeenkomst.” Vanavond wordt er duidelijk meer tegengas gegeven.

Onzekerheid

Wethouder Pals, medewerkers van een uit Gouda ingevlogen planbureau en gemeentelijke abtenaren staan na afloop klaar om vragen te beantwoorden. Bewoners vanuit de verderop gelegen delen, zoals de Kiek, kijken met belangstelling naar de ontwerpschetsen. “Het ziet er bijzonder uit”, zegt een dame die aan het stadspark woont. “Maar het is allemaal nog wat onduidelijk. Ik heb nog geen enkele tekening van woningen gezien, alleen plattegronden”, moet ze toegeven. “Ik weet eigenlijk niet wat ik kan verwachten.” Een man naast haar woont aan de Plaat en zit niet te wachten op drijvende woningen bij de kades. “Ze zeggen wel dat de Binnenschelde niet wordt gedempt, maar wat blijft er van het water over als je er allerlei waterwoningen in gaat zetten?” Ook hier: wég uitzicht en een vrees voor waardedaling van de eigen woning. “Daarvoor zijn we niet naar de Plaat gegaan.”

Boulevard

Andere bezoekers zijn meer uitgesproken. Zoals een echtpaar van middelbare leeftijd dat in een etagewoning aan de Gertrudisboulevard woont, in één van de appartementencomplexen. “Hoe komt de gemeente met het debiele idee om uitgerekend hier aan de Boulevard huizen te plaatsen, recht voor onze woningen waar we penning zestien voor hebben betaald”, zegt de vrouw met ingehouden woede. “Straks kijken we alleen uit op woonblokken. Weg uitzicht.” Ze begrijpt dat woningbouw nodig is maar voorspelt wel dat Waterfront vooral een nieuwe goudmijn zal zijn voor projectontwikkelaars, die vooral de duurdere woningen aan het water willen bouwen. “De sociale en betaalbare woningen komen achteraf te staan, op de plekken waar minder aan valt te verdienen.”

Kansen

Wethouder Pals luistert aandachtig en begripvol toe. Hij is overtuigd van de kansen die Waterfront biedt. “Zo moet u het niet zien”, reageert hij. “We willen juist natuur en stad met elkaar verbinden.” De woningen zijn ook nodig om nieuwe generaties kansen te geven. “Want die willen hier óók wonen.” Inmiddels overwegen bewoners van de Plaat en het Waterfrontgebied zich te verenigen in hun verzet tegen de nieuwbouw, kondigt ze aan.

Woningnood oplossen

Ook VVD-raadsleden Jim Bernaards en Dave Lijmbach zijn als toehoorder aanwezig. Ze mengen zich nadrukkelijk niet in de discussies, “want de politiek is later pas aan zet”, merkt Bernaards op. Wel willen ze kwijt dat de zevenduizend woningen nodig zijn om de woningnood op te lossen. “En Bergen moet groeien, anders verliezen we voorzieningen en wordt het een slaapstad”, benadrukt het raadslid. Dat de huidige Plaatbewoners niet zitten te wachten op vijftienhonderd woningen voor hun neus, kunnen het tweetal zich heel goed voorstellen. Maar het Bergse gemeentebestuur moet een inhaalslag maken, en de huidige wijken Markiezaten en ScheldeVesting zijn vrijwel volgebouwd.