De toespraak van burgemeester Petter: de integrale verklaring

Burgemeester Frank Petter van Bergen op Zoom gaat de naleving van de coronamaatregelen strenger controleren. De komende dagen moet blijken of dit helpt of dat extra aanscherpingen nodig zijn, zoals mondkapjes. Lees hier de integrale verklaring van de burgemeester, zoals deze is uitgesproken tijdens de persconferentie in de collegekamer van het stadhuis, met aansluitend de beantwoording van persvragen uit de zaal. Daarbij werd hij ondersteund door dr. Geert van Dijk, arts infectieziektenbestrijding bij GGD West-Brabant.

Burgemeester Frank Petter: “We zijn geconfronteerd met een aanzienlijk aantal coronabesmettingen, als het gaat om onze gemeente.  Dat is behoorlijk opgelopen en dat is ook voor de GGD aanleiding geweest om voor korte tijd een teststraat hier in Bergen op Zoom neer te zetten en mensen te vragen om zich te melden als ze klachten hebben. Daar is gehoor aan gegeven en uit de cijfers blijkt dat er nogal wat mensen, elf procent om precies te zijn, positief getest is.We hebben ook vanmorgen een vergadering gehad met het crisisteam en ook daarbij is de GGD overigens aangesloten. En die heeft mij geinformeerd over de laatste cijfers, inclusief een analyse.”

“In de periode van 1 tot en met 9 augustus zijn in totaal 965 mensen getest uit Bergen op Zoom. Waarvan 452 in de teststraat en de overige mensen in een vaste teststraat. Van deze 965 mensen zijn er 139 positief getest. Dat is 11,7 procent. Dat is  fors, gezien het gemiddelde in het land. Want daar is het iets meer dan 2 procent. Het grootste percentage van deze mensen valt in de leeftijdscategorie van 20 tot 35 jaar, en van 50 tot 60 jaar.”

“We hebben naar aanleiding daarvan ook vanmorgen besloten om een aantal maatregelen aan te scherpen. En met name maatregelen aan te scherpen in afwachting van het eventuele effect daarvan. Het gaat om het aanscherpen van de regels bij de supermarkten. Ik heb de indruk, vandaag al, dat de bedrijfsleiders van de supermarkten daar aardig aan gehoor hebben gegeven. Extra controles natuurlijk, onder andere bij de horeca. En op alle plaatsen waar veel mensen samenkomen, zoals bij Intratuin, winkels in de binnenstad. En van de week ga ik ook in gesprek met de horeca om te zorgen hoe we er gezamenlijk voor kunnen zorgen dat de maatregelen ook beter worden nageleefd.”

“Ik moet overigens zeggen, dat ik vind dat de horecaondernemers bijzonder goed meedoen, op dit moment. Ik heb maar weinig gevallen gehad waarvan we echt zeggen: daar hebben we al tegen moeten handhaven. En we hebben nog niet opgetreden”

“De handhavingscapaciteit is ook opgeschroefd, we halen overal de handhaving vandaan. Collega’s van parkeerbeheer, maar ook op de andere domeinen, bijvoorbeeld het sociaal domein, daar kijken of we boa’s of andere handhavers kunnen binnenhalen. Zelfs vanuit buurgemeenten als Roosendaal is aangeboden om boa’s beschikbaar te stellen.”

“De komende dagen gaan we kijken of de maatregelen ook effect hebben en donderdag komen we weer bij elkaar, om te zien of er verdere aanscherping nodig is. Bijvoorbeeld met het dragen van mondkapjes op bepaalde locaties. Met name de gesloten ruimten, dat vraagt onze maximale aandacht. Dat is wat ik daar tot zover over te melden heb.”

Persvragen uit de zaal:

Er wordt gekeken naar de procincie Antwerpen, dat oranje gebied is. In hoeverre is het zinvol om de Belgen uit de stad te weren?

“Nou, de Belgen uit de stad weren, dat klinkt als heel erg drastisch. Maar wat mij wel opvalt is dat inderdaad vanuit Antwerpen en de regio Antwerpen er vrij verkeer is, ook richting Bergen op Zoom. Dat is toch wel opmerkelijk, als je constateert dat mensen die uit ander oranje gebied komen zoals Spanje, hen wordt geadviseerd om twee weken in quarantaine te gaan. Dan zal er toch door de landelijke overheid, het zal een nationale kwestie zijn, dan zal er antwoord moeten worden gegeven: hoe kunnen wij nu zorgen dat die stroom vanuit Antwerpen en omgeving, vooral naar de steden zoals Bergen op Zoom, ingedamd kan worden. Natuurlijk is het zo dat we Belgen normaal gesproken graag naar Bergen op Zoom zien komen. Maar op dit moment geven we aan, dat het voor Bergen op Zoom echt een moeilijke situatie is en dat we ze daarom liever een tijdje later zullen zien. Op dit moment is het moeilijk om mensen uit oranje gebied toe te moeten laten in de stad.”

Wat zou u tegen de Belgen willen zeggen: Blijf thuis?

“Ik zou tegen de Belgen willen zeggen: als u graag wilt shoppen, of als u een hapje wilt gaan eten, u bent meer dan welkom maar op dit moment even niet.”

Hoe verklaart u die grote besmettingshaard?

“Ja, dat is een goede vraag. Het is zo, er is natuurlijk onderzoek gedaan door de GGD. We hadden gehoopt dat dit bron- en contactonderzoek zou zijn geworden. Echte bronnen zijn niet boven tafel gekomen dus het onderzoek heeft zich echt geconcentreerd op de contacten. En dan zie je dus dat er bepaalde leeftijdscategoriën zijn die eruit vallen, maar één echte brandhaard hebben we niet kunnen aanwijzen.”

Ook niet uit de moskee?

“Nee, want het feit dat een groot aantal Marokkaanse mensen besmet is geraakt wil nog niet zeggen dat dit in de moskee is gebeurd. Het kan namelijk ook in sociale contacten zijn geweest, bij families. En ook dat is een lastige, omdat er maar weinig families -zo heb ik begrepen van de GGD- met dezelfde achternaam voorkomen in de lijst van besmette personen.”

Is het niet zo, dat de families ook families in Rotterdam en Antwerpen hebben en elkaar hier ontmoeten?

“Het zou kunnen, het zou kunnen dat er ten aanzien van bepaalde feesten ontmoetingen zijn geweest met opa en oma, met ooms en tantes, dat die elkaar opgezocht hebben n Bergen op Zoom. En dat daardoor besmetting is ontstaan.”

Nu zegt de moskee: misschien gaan wij nog twee weken langer dicht. Wat wilt ú?

“Ik denk dat we voorlopig even de moskee dicht kunnen laten.”

Nu zegt u: mondkapsjes, daar gaan we donderdag naar kijken. Is dat niet laat? Dan gaat er wéér een week overheen?

“Nee, wij hebben een duidelijke afspraak gemaakt, ook binnen de regio, en daar moeten we in die vorm denk ik ook opereren. We proberen ook op dezelfde manier met dingen bezig te zijn. En dat betekent dat we eerst willen nagaan, of het aanscherpen van maatregelen – want daar was behoorlijk de klad in gekomen met name bij de supermarkten, of het aanscherpen van die maatregelen of dat leidt tot het terugdringen van het aantal gevallen.”

U zegt, extra handhaven. Betekent dit, dat een supermarkt dicht kan als ze zich niet aan de afgesproken maatregelen houden?

“We kunnen een supermarkt natuurlijk niet beoordelen op de brancheafspraken die er gemaakt zijn. Dat zijn: het schoonmaken van de karretjes, het vragen aan mensen om met één persoon te komen. Waar we ze wél op kunnen beoordelen en ze ook kunnen beboeten, is de anderhalvemeter-afspraak.”

Beboeten of sluiten, net als in de horeca?

“Nou, ik denk eerder aan een boete en vervolgens aan sluiting, dat is wel heel drastisch.”

Is er ook samenwerking met omliggende gemeenten? Het is bijzonder dat er in Bergen op Zoom zo’n hoog aantal is maar in bijvoorbeeld Roosendaal of Woensdrecht niet.

“Dat is iets wat mij ook bezig houdt. Uiteraard hebben we dagelijks contact met de regio, de regio Middden-West-Brabant, en ik heb ook contact met college Depla en collega Weterinks van de regio en ook met de buren hebben we regelmatig gesprekken, met name met Roosendaal is contact om dingen goed op elkaar af te stemmen. Maar waarom het nou in Bergen op Zoom ineens zo is gestegen, ja wisten we het maar. We weten wel dat een overgroot aandeel een bepaalde komaf heeft, uit een bepaalde cultuur komt, en daar kunnen we goed slagen in maken om daar de brandhaarden te doven.”

Van die 452 mensen die getest zijn in de mobiele teststraat, hoeveel komt daarvan daadwerkelijk uit Bergen op Zoom?

“Van die 452 komen er 50 uit de buurgemeenten, hoor ik net van dr. Van Dijk.”

En is bekend uit wélke buurgemeenten dat zijn?

“Daar kan ik nu geen antwoord op geven. Dat zoeken we uit”

Welke boodschap heeft u voor de inwoners van Bergen op Zoom? Moeten ze thuisblijven?

“De boodschap is, zoals die altijd al is en zoals die door onze premier is verwoordt: hou afstand als je je ziek voelt, blijf thuis op het moment dat je verhoging hebt, zorg ook dat je naar de teststraat gaat op het moment dat je denkt als je ziek bent. En laat je testen en laat vaststellen of je positief bent of niet.”

Als die besmettingsgraad zó hoog is, meer dan 11 procent, is dat niet een beetje karig?

“Dat zal moeten blijken. Wat we aan het doen zijn, is wat we moeten doen. Als je kijkt naar de supermarkten dan zie je dat die maatregelen al nauwelijks meer genomen werden. Je zag grote groepen de supermarkt bezoeken, je zag dat de ontsmettingsmiddelen nauwelijks meer aanwezig waren, dat mensen met meer dan één persoon gingen winkelen. Er zijn ook andere locaties waar we echt beter gaan kijken met handhaving achter de voordeur, om het maar zo te zeggen. Dat wordt een hele lastige maar als er overlast wordt ervaren door feesten bij mensen thuis dan zullen we daar ook stevig tegen optreden.”

Waarom heeft u aanleiding om te denken dat je in supermarkten extra moet optreden, terwijl je ziet dat de moslimgemeenschap ernstig getroffen wordt. Kan je dan niet gerichter sturen met maatregelen, juist op deze groepen?

“We zijn natuurlijk op die moslimgemeenschappen aan het sturen. Als je kijkt naar die contactmomenten, dan proberen we daarop te sturen. Nogmaals, bepaalde families kunnen we niet uitfilteren maar we zitten met dat contactonderzoek natuurlijk in de Marokkaanse gemeenschap, daar zijn we volop mee bezig.”

Wat doet u dan precies?

Petter: “Dat is een vraag voor de GGD.” (Dr. Van Dijk: Als we een positiefe melding doorkrijgen dan gaan we die persoon na met wie die intensieve contacten heeft gehad. En die worden dan gemonitord, ze moeten binnenblijven en getest en na twee weken weer gebeld.”)

Waarom wordt deze maatregel alleen binnen deze gemeente genomen?

“Omdat er hier een uitbraak is, en om dat we hier ook proberen die uitbraak in te dammen.’

Maar mensen uit Bergen op Zoom willen toch ook contact met mensen daarbuiten.

“Dat hebben ze ook. Ze hebben overal contacten, natuurlijk. Maar je zult op de plaats moeten beginnen waar het is begonnen.”

Tenzij het te laat is…

“Dat weten we dus niet.”

Wat betreft het contactonderzoek: wordt er ook gekeken naar de contacten die er vanuit de Marokkaanse gemeenschap in Bergen op Zoom zijn met de Marokkaanse gemeenschap in Antwerpen?

“Zo ver zijn we nog niet gekomen. Als er contacten daartoe leiden, dat er bijvoorbeeld duidelijke aanwijzingen zouden zijn dat er richting Antwerpen ook verbindingen lopen, dan worden uiteraard de autoriteiten in Antwerpen ook gewaarschuwd.”

Is het niet ook een probleem om de Marokkaanse gemeenschap te benaderen? We spreken hier op straat mensen en die zeggen dan: als we besmet raken of doodgaan, dan is dat al besloten voor ons.

“Ja, kijk, ik zal u zeggen: mensen hebben natuurlijk hun geloofsovertuiging, dat is hun goed recht, maar het gaat er natuurlijk om dat we in hele goede samenwerking met het moskeebestuur en met de mensen die zich ook gemeld hebben bij de teststraat , de oorzaken proberen op te sporen. En ik merk daarbij een enorme bereidheid om mee te werken. Ik heb niet de indruk dat de Marokkaanse inwoners van Bergen op Zoom daarin anders zijn dan de anderen.”

U zegt: de klad is erin gekomen. Zojuist bent u zelf van stoel gewisseld. Deze is niet ontsmet…

“Zo kunnen we inderdaad zien, dat klopt. Zo ook de microfoons. Die staan hier, die zijn hierdoor u allen neergezet en ik spreek op uw verzoek hier door deze microfoons.”

De mobiele teststraat heeft er twee dagen gestaan er is een flink aantal besmette mensen geconstateerd. Is dat geen aanleiding geweest om de teststraat er langer te laten staan?

“Dat is een vraag die u aan de GGD moet stellen. Dr. Van Dijk: Daar heb ik geen antwoord op. Het enige wat we wel zien is, dat Breda te ver weg is. En ook de teststraat in Breda wordt per september opgeheven in verband met het voetbal. Dan gaan we teststraten openen in Roosendaal. Etten-Leur en Raamsdonksveer.”

Donderdag komt u weer bij elkaar het het crisisteam. Hebben jullie dan al zicht op concrete maatregelen?

“Nogmaals: we monitoren alles van dag tot dag. Na een paar dagen kan je vaststellen of de crisis terugloopt of dat die zo sterk blijft als die nu is. Op het moment als dat zo is, dan gaan we verder maatregelen nemen.”

U overweegt ook een mondkapjesplicht bij bijvoorbeeld supermarkten

“Het gaat mij niet zozeer om die supermarkten maar vooral om plaatsen waar bijvoorbeeld een zogeheten ‘mall’ is, een overkapping waarbij meerdere winkels onder één dak zijn aangesloten. Je kan namelijk de bedirjfsleiders van de supermarkten niet verwijten dat de bezoekers in de mall te dicht langs elkaar lopen. En dan is het belangrijk om op die locaties monkapjes in te voeren, inclusief de supermarkten die in zo’n mall gevestigd zijn.”

Nu wordt de horeca aangekeken, maar het is vooral bij de Bergse Heide heel erg druk en langs de Boulevard.
Nu kunnen ondernemers zeggen: bij ons valt het allemaal wel mee en bij de ander moet je gaan kijken maar we moeten gewoon allemaal doen wat we kunnen. Mijn eraring met de horeca van Bergen op Zoom is, dat deze echt haar uiterste doet om ervoor te zorgen dat besmettingen niet plaats vinden.

“Dat willen we van iedereen in deze gemeenschap, inclusief de burgers, want met elkaar moeten we dat doen.”

Is het zorgwekkend dat jullie niet de bronnen kunnen vinden?

“Ja, dat zou ik natuurlijk graag willen, dat we één of twee bronnen gevonden hadden. Dan kunnen we het vuur dáár uittrappen. Maar zó simpel ligt het dus blijkbaar niet. Nogmaals, er is wél aangegeven, en dat wisten we natuurlijk ook al, dat met name binnen de Marokkaanse gemeenschap bijna de helft van het aantal besmettingen plaatsvindt. We hebben ook een indicatie als het gaat om leeftijd. Als het gaat om jongere mensen kunnen we ook bepaalde maatregelen nemen om die te benaderen, daar zijn we ook volop mee bezig. Een bron zelf doven kan op dit moment niet.”

De helft van het aantal besmettingen komt uit de Marokkaanse gemeenschap? Dan is dat toch al een bron..

“Maar dan wel een héle grote bron.”

Anderhalve week geleden was er het Offerfeest waarbij veel mensen bij elkaar komen. Zou dat de aanleiding zijn geweest?

“Ik denk dat dat zeer waarschijnlijk de aanleiding is geweest. Het offerfeest heeft niet alleen geleid tot moskeebezoek maar ook tot familiebezoek, Opa, oma, ooms, tantes, neven nochten. Dat gaan we nu natuurlijk allemaal nazoeken bij degenen die besmet zijn, wie ze allemaal hebben bezocht.”

Vindt u dat zij zich omverantwoordelijk zich hebben gedragen?

“Zo zou je dat kunnen zeggen. Je kan je afvragen, is dat bewust of per ongeluk gebeurd? Het roept ons wel allemaal op tot het besef dat we de anderhalve meter afstand écht moeten houden.”