Drugsput Brabantse Wal duurste afvaldumping ooit en kan in miljoenen lopen

De vervuiling door de ‘drugsput’ op de Brabantse Wal is nog erger dan gedacht. De afvaldumping kan uitgroeien tot het grootste milieuschandaal rond drugsafval ooit. De kosten van opruimen en schoonmaken gaat in het ergste geval oplopen tot een paar miljoen. Er zijn géén vergelijkbare milieucalamiteiten met drugsafval van deze omvang bekend in ons land. En daarom is nog veel onzeker.

De grondeigenaar, Brabants Landschap, wil nog geen bedragen noemen maar vreest een nachtmerriescenario. De natuurbeheerder overweegt om de financiële hulp in te roepen van provincie en rijk.

De drugsput werd half maart ontdekt in de heuvel van een bos, in het uiterste westen van Brabant. Het gat in de grond was gecamoufleerd om ontdekking vanuit de lucht te voorkomen. Experts namen diverse monsters.

Drugslabs

De onderzoeksresultaten zijn alarmerend. Tot op zes meter diepte zijn chemische stoffen ontdekt. Ook op 30 meter afstand van de put is nog gif gevonden in de grond. Het gaat om onder meer kwik, fenol, benzeen en tolueen. Dat zijn typische chemicaliën die worden gebruikt in drugslabs, zoals bijvoorbeeld een cokewasserij.

Het waterwingebied in de regio lijkt nog geen direct gevaar te lopen. Het waterbedrijf Evides haalt op diverse plekken drinkwater uit de grond. Het heeft diverse meetputten geslagen en houdt de vinger aan de pols. Aan de bomen rondom de put was de voorbije weken nog niks bijzonders te zien maar dat komt volgens de boswachter omdat ze oppervlakkig wortelen.

Het lijkt erop dat er over ‘een lange periode’ drugsafval is gedumpt, zegt boswachter Erik de Jonge van Brabants Landschap. De natuurbeheerder is eigenaar van het terrein en automatisch verantwoordelijk voor onderhoud en schoonmaak van het gebied.

Landelijke pot met geld

Woensdagmiddag was er overleg over de milieuvervuiling. Brabants Landschap moet van de Omgevingsdienst vóór 1 juli alles opruimen. Daarmee wordt verdere verspreiding hopelijk voorkomen. En dat betekent tientallen bomen kappen en de hele heuvel afgraven en afvoeren. Een kostbaar project dat flink in de papieren gaat lopen.

De Brabantse natuurbeheerder moet ook met spoed een plan van aanpak presenteren zodat de sanering snel van start kan gaan. Er komt ook aanvullend onderzoek om het probleem nog helderder in kaart te brengen.

Nou kan iedere gedupeerde van een drugsdumping steun krijgen van de overheid. Maar in die landelijke pot zit jaarlijks ‘maar’ 1 miljoen euro. Bovendien is het budget per dumping begrensd op 25.000 euro. “Dat bedrag hebben we nu al bijna uitgegeven aan onderzoek en het afgraven van het bovenste deel van de bodem”, zegt boswachter Erik de Jonge.

Wachten heeft geen zin en is ook niet slim, zeggen kenners. De vervuiling kan zich dan verspreiden.

Toevalstreffer

De zaak van de Brabantse Wal lijkt heel erg op een drugsdumping van zo’n 15 jaar geleden bij Halsteren. Toen werd een grote hoeveelheid chemische vloeistof uit een lab in een natuur- en waterwingebied geloosd. Maar dat werd snel ontdekt. Opruiming en schoonmaak kostte toen naar verluid 400.000 euro. Omdat het oppervlakkig zat bleef de schade beperkt tot de bovenlaag. Deze dumping van maart 2021 lijkt vele malen erger.

De meeste, wat grotere drugsdumpingen die vaak in het nieuws komen, kosten de samenleving grofweg tienduizenden euro’s per keer aan opruiming, afvoer, onderzoek en sanering.

Onderzoek

De ontdekking van de drugsput vorige maand was een toevalstreffer. Het terrein werd afgezocht in een ‘lopend politieonderzoek’. Daarover wil de politie nog steeds niets zeggen vanwege onderzoeksbelang. Mogelijk speurt de politie nog naar de daders. Dit is zelden het werk van eenlingen maar eerder van grote professionele misdaadnetwerken.

De vondst van de put is naar buiten gebracht, onder strenge voorwaarden dat de media niet mochten zeggen waar het precies was op de Brabantse Wal.