Duizend bommen en granaten! Of valt het wel mee in onze regio?

Onlangs werd een explosief gevonden in de bossen bij Bergen op Zoom. Waarschijnlijk opgegraven door iemand met een metaaldetector en vervolgens neergelegd op een boomstam langs een wandelpad. Zeer gevaarlijk! De Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EODD) moest het komen opruimen. Een oplettende lezer vroeg zich op Facebook af waarom er eigenlijk niet preventief wordt geruimd in gebieden waar dit vaker voorkomt. Dat zijn we eens na gaan vragen.

Boswachter Erik de Jonge vertelt dat er eigenlijk weinig aan de hand is als oude explosieven onaangeraakt blijven liggen waar ze liggen. Het risico ontstaat pas wanneer mensen zonder verstand van zaken deze opgraven en verplaatsen. Vanuit zijn rol als natuurbeschermer stoort het hem bovendien verschrikkelijk dat dergelijke hobbyisten de flora en fauna verstoren en beschadigen, vaak op plaatsen waar ze helemaal niet mogen komen. Het getuigt van weinig respect voor veiligheid en alles wat groeit en bloeit, vindt hij.

Duur en ingewikkeld

Het is nogal een complex en zeer prijzig karwei om in natuurgebieden te gaan zoeken naar mogelijke explosieven in de grond, vertelt De Jonge. Het gebeurt bijvoorbeeld wel op de Veluwe maar daar ligt ook veel meer dan hier. Bovendien zijn gemeentes individueel verantwoordelijk voor dergelijke zaken, er is geen overkoepelend beleid voor. Alleen als voor bouwprojecten of andere werkzaamheden gegraven moet gaan worden, is vooronderzoek verplicht en voor rekening van de organisatie die daar wat wil gaan doen. Denk aan TenneT bijvoorbeeld, dat nieuwe hoogspanningskabels gaat leggen.

Lokale verantwoordelijkheid

Een woordvoerder van de Koninklijke Luchtmacht, Staf Commando Landstrijdkrachten, bevestigt het verhaal van boswachter Erik. Gemeentes zijn zelf verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid binnen de gemeentegrens en kunnen ervoor kiezen om een verdacht gebied af te laten zoeken door gecertificeerde zoekbedrijven. De EODD heeft hierin pas een rol wanneer er daadwerkelijk explosieven zijn aangetroffen.

Beleid per gemeente

Namens de gemeente Woensdrecht laat een woordvoerder weten dat er bij alle bouwactiviteiten altijd eerst wordt gescand of er explosieven in de bodem zitten. De gehele gemeente wordt in die zin beschouwd als mogelijke vindlocatie. Als er iets wordt aangetroffen wordt dat vanzelfsprekend meteen geruimd, volgens de landelijke richtlijnen. Roosendaal heeft geen eigen specifiek beleid en geeft als reden dat het heel lastig te bepalen is waar explosieven liggen. Op basis van eerdere onderzoeken is wel een risicokaart gemaakt en die is online te bekijken. Wanneer er nieuwe locaties gevonden worden, krijgt de kaart een update.

Bergen op Zoom heeft eveneens zo’n online overzicht. Hier is volgens een woordvoerder wel specifiek beleid opgesteld. Er geldt een verbod op het particuliere gebruik van detectors en er is nog niet zo lang geleden uitgebreid bodemonderzoek geweest op de algemene begraafplaats, omdat daar natuurlijk geregeld gegraven wordt. Onze omroep maakte er een reportage over. Omdat er op heel wat plaatsen vermoedens zijn van explosieven in de grond, is het volgens de gemeente ondoenlijk om overal preventief te gaan zoeken en ruimen. Daarnaast betreft het ook lang niet altijd gemeentegrond. In principe geldt dat de eigenaar van een terrein ook probleemeigenaar is.

Wees verstandig!

Al met al valt te concluderen dat er in de regio nog heel wat explosieven in de bodem liggen. Eigenlijk is de boodschap van gemeentes en de boswachter heel simpel: Blijf ervan af! Dan is er niets aan de hand en vergaan die dingen langzaam maar zeker, zonder een gevaar te vormen.