West-Brabant

Eerherstel voor historische waterwerken: duiker bij Woensdrecht straalt in oude glorie

Han Verbeem Han Verbeem

Wethouder Jeffrey van Agtmaal kan er met recht trots op zijn. Bij de Woensdrechtse gemeenteraad moest hij om geld aankloppen om de oude en vervallen waterwerken in het buitengebied te herstellen. En het zijn er vele tientallen, zo niet honderden: duikers, bruggen, sluisjes en andere bouwsels. Uiteindelijk ging de raad akkoord en onlangs is het eerste restauratieproject afgerond: het herstel van een duiker onder de Martinushoeveweg in Woensdrecht, op de grens met Zeeland.

Duiker Martinushoeveweg vóór restauratie
De duiker en het hekwerk vóór de restauratie: nauwelijks zichtbaar en vervallen.

Originele staat

De duiker bestaat uit een gemetselde gang van pakweg twee meter hoog en twintig meter lang. Tot voor kort was het metselwerk nauwelijks zichtbaar vanaf de openbare weg en de constructie had flink te lijden gehad onder het jarenlange, voortdenderende vrachtverkeer. Het smeedijzeren hekwerk stond er verroest en verbogen bij. Inmiddels straalt het bouwwerk weer in volle glorie. Het ijzerwerk is hersteld en frisgroen geschilderd, de borstweringen zijn voorzien van nieuwe natuurstenen hoekprofielen. Ook is het oude metselwerk zoveel mogelijk in de originele staat teruggebracht met hergebruik van de bestaande stenen.

Waterschap

De herstelwerkzaamheden zijn door de gemeente Woensdrecht geheel uit eigen middelen betaald. Bijdragen van de provincie en waterschap  Brabantse Delta kwamen niet. Van Agtmaal betreurt dit, vooral omdat het waterschap de historische en maatschappelijke waarde van deze duikers niet onderschrijft. Maar het gaat niet alleen om bouwkundige relicten uit te verleden – benadrukt de wethouder. De duiker aan de Martinushoeveweg mag dan wel zo’n anderhalve eeuw oud zijn maar vervult nog steeds een belangrijke functie in het buitengebied: het vasthouden en bergen van regenwater. “Dat is in deze tijd van droogte en klimaatveranderingen erg belangrijk”, merkt hij op.

Wendy de Koning-Bogers
Raadslid en AB-waterschapsbestuurder, Wendy de Koning-Bogers (PvdA).

Zichtbaar en beleefbaar

Het Woensdrechtse gemeenteraadslid en AB-waterschapslid Wendy de Koning-Bogers is het daar roerend mee eens. Ze vindt dat juist waterbouwkundige monumenten zoals deze functioneel én historisch waardevol tegelijk zijn. Eerder schreef ze samen met het Bergse PvdA-collega Joey van Aken al een brief over eerherstel voor de oude keermuurtjes bij de gedempte Kaai in het Bergse Havenkwartier. Deze hebben sinds aanleg van de Deltawerken echter géén waterschapsfunctie meer maar zijn een blijvende herinnering in het straatbeeld voor toekomende generaties. “Ze vertellen iets over de eeuwenlange strijd tegen het water, en hoe de mensen daar vroeger mee omgingen.” Zichtbaar en beleefbaar maken van het watererfgoed is ook een taak van waterschappen en gemeenten.

Keermuur bij Bergse Kaai
Keermuur bij de oude Bergse haven. Hier werden bij hoogwater schotten tussen de muren geplaatst.