Extreme hitte en droogte houdt boeren bezig: ‘Dag en nacht doorwerken’
Het zal niemand ontgaan zijn. Het is warm, en de grond is gortdroog. In Bergen op Zoom is het grootste neerslagtekort van Brabant gemeten, zo’n 264 millimeter. West-Brabantse boeren zijn dag en nacht bezig gewassen nat genoeg te houden. Waar sommigen de droogte en hitte nog aankunnen, was het voor andere boeren, voornamelijk vanwege de extreme temperaturen, te laat. “Een druppel op een gloeiende plaat.”
De droogte was al een probleem, maar de extreem warme dagen hebben een uienveld bij Adriaan van der Steen van Maatschap Van der Steen in Wouwse Plantage de das omgedaan. Zijn dagen bestaan momenteel uit haspels verrijden, percelen sproeien, een paar uurtjes slapen en weer door. Maar al werk dat is een druppel op een gloeiende plaat. “Droogte kunnen we nog wel aan door te besproeien, maar tegen die hitte kan je gewoon niks doen.”
Het resultaat: een uitgedroogd veld met kleine uien. “Zo zonde, maar ja, we kunnen er niks aan doen.” Door de warmte krijgen de planten stress en stoppen ze met groeien. “Ga zelf maar eens in de volle zon staan met 35 graden, daar wordt je ook niet blij van.”
Naast uien teelt van der Steen onder andere bloembollen en lelies. Met percelen door heel West-Brabant heeft hij zijn handen vol. “De bloembollen hebben we in het voorjaar nat gehouden met druppel-irrigatie. De andere percelen zijn we nu dag en nacht aan het besproeien met behulp van haspels.” Ter vergelijking: vorig jaar moesten de percelen vier keer besproeid worden. Nu al acht keer, sommige zelfs tien keer. “We zijn al weken aan een stuk door non-stop bezig. Dat is zwaar, maar we blijven gewoon doorgaan.”
Innovatie
Voor Niels Huijsmans van aardbeienkwekerij HG Eerenburg is er nog geen grote paniek. “Maar we zijn dan ook al een tijd druk bezig met het inspelen op de steeds vaker voorkomende droogte.” Met behulp van sensoren in de grond weet Niels wanneer zijn gewassen dorst hebben. “Op die manier geef ik niet onnodig water.” Wanneer er toch teveel water wordt gegeven, wordt het terug opgevangen. Via ondergrondse druppelsystemen geeft hij zijn planten water. “Zo ga ik zo efficiënt mogelijk met het water om en kom ik de droge periodes goed door.”
Maar dat betekent niet dat hij helemaal geen last heeft van de warmte. “Normaal gesproken staan de waterpompen alleen ’s nachts aan, nu moet het ook overdag. En het is bovendien een hoop extra arbeid om alles draaiende te houden. Maar dat hoort erbij hè.”
Preventieve maatregelen
Ook Wouter Veraart van Boomkwekerij Liwardi uit Nispen kan de droogte nog goed aan. In mei spraken we hem al over de voorzorgsmaatregelen die hij treft voor droogte. “Doordat wij onze zaakjes hier meer dan goed op orde hadden, kan ik de droogte nu precies aan”, vertelt hij. Ook hij gebruikt een druppelsysteem om zijn bomen ondergronds water te geven. Hierdoor verbruikt hij minder water. “De pompen draaien nu 24 uur per dag, echt wel een klus dus om het bij te houden.”
Voor nu is het hopen dat er snel weer een paar flinke buien aankomen. “Omdat mijn grond niet uitgedroogd is, spoelt het regenwater niet gelijk weg, maar zakt het in de grond. Met stuwen in de sloten hou ik het water vast.” Het grondwater wordt hierdoor weer aangevuld. “En dan kunnen we ons weer opmaken voor de volgende droge periode.”