Fort de Roovere stap dichter bij voltooiing met indrukwekkende zeefdrukgravure

Met een zeefdrukgravure van het Beleg van Bergen op Zoom in 1747 is Fort de Roovere een stap dichter bij voltooiing. Vrijdagochtend onthulden Ans van den Berg, voorzitter Stichting Vrienden van de West-Brabantse Waterlinie en wethouder Patrick van der Velden de tunnel met daarin de prent. De tunnel krijgt de naam Jan Sinke-poterne, vernoemd naar de initiatiefnemer wiens droom met deze tunnel wordt verwezenlijkt.

Ans van den Berg, tussen 1993 en 2000 burgemeester van Bergen op Zoom, spreekt van een mooie mijlpaal. “Het is zeker een prachtige mijlpaal. We wilden nog wat aan de informatievoorziening doen voor de bezoekers die hier zijn en niet weten wat zij eigenlijk allemaal kunnen zien”, vertelt ze. “En om daar iets voor te doen op een wand van een poterne, oftewel een tunnel door een wal, hebben we een serie zeefdrukken aan laten brengen van een oude prent. De prent komt uit 1747. Hierop is het Beleg van Bergen op Zoom van 1747 te zien.”

Maandenlange voorbereiding

“Het zijn zestig afzonderlijke panelen”, weet Van den Berg. “Die panelen vormen samen naadloos die ene prent. Het is verspreid over een lengte van vijftien meter en twee meter hoog. Dan zie je eigenlijk prachtig uitgebeeld wat er in Bergen op Zoom en omgeving in die 65 dagen is gebeurd.”

De zeefdrukgravure, de afgewerkte prent op de muur in de tunnel, is het werk van Jack Eijberts. Maandenlang is Eijberts bezig geweest met het kunstwerk. “Vanaf het eerste moment dat ik er van hoorde, is alweer zo’n anderhalf jaar geleden”, vertelt de Rotterdamse zeefdrukker. “Toen zijn we gaan nadenken over hoe het uit te voeren. Het zijn heel veel verschillende delen aan elkaar. Normaal gesproken druk ik een klein deel.”

Een jaar geleden begon de productie te lopen. “Toen zijn we met de fysieke voorbereidingen hier in Halsteren begonnen. Zo wisten we hoe we het van de computer op de muur konden krijgen. Het daadwerkelijke drukken op de muur is gok ik anderhalf tot twee maanden geweest.”

Bijzonder proces

Eijberts doet het bijzondere proces maar al te graag uit de boeken. “Het begint met een computerbestand dat je aangeleverd krijgt van de opdrachtgever. Vervolgens kijk je hoe je het in verschillende stukken delen en op de muur krijgen. Daarna wordt het uitgedraaid op een transparante sheet, een film zoals we dat noemen. Dan wordt het belicht op een zeefdrukraam, een aluminiumframe met gaas en daar wordt een vorm op belicht. Dan ontstaat er een sjabloon met open en dichte delen. Bij de open delen gaat er inkt doorheen.”

Vervolgens rijdt de zeefdrukker van Rotterdam naar Halsteren met veertien van de in totaal zestig delen. “Die worden vervolgens voor de muur gehouden”, vervolgt Eijberts. “Met afstandshoudertjes worden de panelen helemaal gepositioneerd, wat misschien nog wel het meeste werk is. Dan wordt het gaas ingesmeerd met een rubberen strip, oftewel een rakel, gevuld met inkt. Vervolgens wordt het gaas op exact de juiste plek tegen de muur gedrukt waardoor de inkt op de open delen tegen de muur blijft zitten. Daardoor ontstaat er al een deel van de afbeelding.”

Laatste missie

Met de poterne is de droom van Jan Sinke verwezenlijkt. De tunnel is vernoemd naar de Bergse initiatiefnemer. Het betekent het nadere einde van de stichting Vrienden van de West-Brabantse Waterlinie. “Wij zijn nu aan het afronden”, vertelt Van den Berg. “21 jaar is een hele tijd. Als bestuur hebben we veel geduld nodig om dit te realiseren. We gaan als stichting nog drie informatiepanelen plaatsen. Zo kan je op de ouderwetse manier lezen wat er hier allemaal heeft afgespeeld.”