Hoge Luchten ademt vrijheid: éindelijk weer een een expositie zonder beperkingen

Voor het eerst sinds de coronacrisis is er weer een échte expositie mogelijk in het Markiezenhof. Zaterdag opende ‘Hoge Luchten’, de derde reizende expo met werken van het Rijksmuseum: veertig schilderijen uit onder meer de Haagse School van Johan Jongkind, Jacob Maris, en Isaac Ouwater maar ook van oude meesters als Albert Cuyp en Jan van Goyen. Daarnaast bevat de expositie topstukken uit de eigen collectie van het Markiezenhof, aangevuld met hedendaags werk van regionale kunstenaars.

Van bezuinigingen op cultuur lijkt zaterdagmiddag geen sprake. Kosten noch moeite zijn gespaard, een imponerende openingsmanifestatie op de grote binnenplaats doet de toeschouwers hun adem inhouden. Met wapperende gewaden beweegt een danseres zich een weg door de touwen, hoog in de lucht. Jongeren voeren een dans uit, een milieudeskundige vertelt iets over het veranderde klimaat en wolkenluchten op schilderijen; en een Brabantse zanger uit Eersel bezingt de romantiek van de dorpskermissen. Voor de officiële opening stapt de Brabantse cultuurgedeputeerde Stijn Smeulders het podium op. Met een ferme klap op een rode knop springt een levensgroot beeldscherm aan, een groep suppoosten nodigt de gasten vanaf het scherm uit voor een rondgang langs de museumzalen.

Belang voor Zuid-Nederland

Het Markiezenhof is van betekenis voor het héle zuiden, benadrukt Smeulders. “Beneden de grote rivieren is geen rijksmuseum. Daarom zijn dit soort exposities zo belangrijk”, zegt hij. Dat het Bergse stadspaleis daarvoor onderdak biedt, is geen toeval – aldus de cultuurgedeputeerde. “Het Markiezenhof behoort tot de honderd Nederlandse topmonumenten en ontvangt als één van de vier mooiste erfgoedplekken van Brabant jaarlijks een vaste provinciale subsidie.” De gasten zijn zichtbaar onder de indruk van de expo. Twee wat oudere bezoeksters buigen zich over een werk van Jan Weissenbruch, de Stadspoort van Leerdam. Ze bestuderen met bewonderende blikken de penseelstreken. Een kleurenspel van licht en donker, waarbij de lichtblauwe hemel fel afsteekt tegen het donkere muurwerk. Ook Smeulders loopt mee met de groep, in gezelschap van de Bergse locoburgemeester Barry Jacobs. “Het is echt heel veel”, zegt de gedeputeerde na afloop van de rondleiding. “Zelf ben ik meer van de moderne kunst dus dat spreekt mij wel aan”, moet hij toegeven.

Coronatijd

Yolande Kortlever was als stadshistoricus nauw betrokken bij de voorbereidingen van de tentoonstelling, nog volop in de coronatijd. “Het was best lastig, via beeldvergaderingen met de aanwezigen op kleine schermpjes. Heel spannend of het op tijd ging lukken maar het is uiteindelijk allemaal goed gekomen.” Ook kunstkring Arsis werkt weer mee aan Hoge Luchten en in de Arsis-galerie op het Zuivelplein is een parallelle tentoonstelling te zien van  regionale kunstenaars. Volgend jaar volgt de vierde en laatste rondreizende expositie: Hete Vuren. Daarvan is de start in Bergen op Zoom, in april 2023. De vijf stedelijke Nederlandse musea waar de exposities aandoen zijn, naast het Markiezenhof: Musea Zutphen, Museum Gouda, het Westfries Museum in Hoorn en Het Hannemahuis in Harlingen.