JTC pakt grensoverschrijdende humor aan tijdens Week tegen Pesten: ‘Besef moet indalen’

‘Grapje! Moet toch kunnen?!’ De Week tegen Pesten staat dit jaar in het thema van humor: wanneer is iets grappig en wanneer is iets grensoverschrijdend? Het Jan Tinbergen College (JTC) in Roosendaal staat hier actief bij stil: in lessen én in haar pestprotocol. “Die grens is voor iedereen anders.”

Volgens de Week tegen Pesten begint een grap vaak klein. Maar deze opmerkingen, zogenoemde micro-agressie, kunnen een onveilig of verveld gevoel geven. Ook scholieren van het JTC hebben hier last van.

Leerlingen hebben steeds vier tot zes weken de ruimte om hun gedrag aan te passen.

Gymdocent Dirk Uijtdehaag, ook lid van de werkgroep Sociale veiligheid, heeft namelijk een leerling die vervelende opmerkingen en negatieve bijnamen krijgt van klasgenoten. “Ze wordt elke les bemoeizuchtig genoemd.”

Hij heeft de verantwoordelijke scholieren er inmiddels op aangesproken. “In dit geval gaan we voor de directe aanpak,” aldus Uijtdehaag. “In een gesprek geven we aan dat hun gedrag niet oké is.” Er zijn overigens geen consequenties verbonden aan het gesprek, maar mocht het pestgedrag niet stoppen, dan licht de mentor hun ouders in. “Ze hebben steeds vier tot zes weken de ruimte om hun gedrag aan te passen.”

Door een pester, die een leerling de dood in wenste en vertelde dat ze seks heeft met dieren, in een binnenschoolse voorziening te plaatsen, kreeg de gepeste leerling meer adempauze in de klas.

Mocht een gesprek met ouders niet helpen, dan gaat het JTC al gauw richting schorsing of verwijdering van school. Uijtdehaag laat weten dat dit nog niet is voorgekomen. Wel is een brugklasser vorig jaar in een binnenschoolse voorziening geplaatst, zodat de gepeste leerling wat meer adempauze had in de klas. “Zij werd namelijk de dood in gewenst en verteld dat ze seks heeft met dieren. Ook pakte hij dingen af en duwde hij haar.”

Na de coronaperiode ziet de werkgroep Sociale veiligheid van het JTC weer wat meer pestincidenten op school. “Leerlingen wisten door het thuisonderwijs niet goed meer hoe ze met elkaar om moesten gaan,” aldus Uijtdehaag. “Na een aantal maanden kwamen ze terug op school en moesten ze rekening houden met hun klas. Voornamelijk in de onderbouw botste dat.” In januari waren er acht pestincidenten bekend bij de werkgroep, momenteel voelen drie leerlingen zich gepest.

Bij voetbal maak je andere grappen dan op school.

Daarom neemt het JTC actief deel aan de Week tegen Pesten, die tot en met vrijdag duurt. In een lesbrief met filmpjes en verschillende activiteiten, zoals Over de streep, staat de school stil bij het thema Grapje! Moet toch kunnen?!. De werkgroep vindt het belangrijk om met leerlingen te discussiëren over de grens tussen grappig en grensoverschrijdend.

“Die grens is voor iedereen namelijk anders,” merkt Uijtdehaag. “Dat is iemands gevoel.” Hij vind het belangrijk om dit inzichtelijk te maken bij zijn leerlingen. “Bij voetbal maak je bijvoorbeeld andere grappen dan op school. Maar bij iemand die je niet zo goed kent, kan een grap verkeerd vallen. Als iemand iets niet prettig vindt, dan is die grens al overschreden,” aldus de docent. “Dat besef moet indalen.”

Daarnaast is de school preventief bezig, om pestgedrag te voorkomen. “Binnenkort is het de Week van de Mediawijsheid, waarin cyberpesten ook naar voren komt. Verder nemen we deel aan de Week van Respect, Paarse Vrijdag, de Week van de Liefde en de Random Act of Kindness Day.” Hierin wil de werkgroep Sociale veiligheid ook thema’s als vrijheid van meningsuiting en discriminatie laten terugkeren.

Als iemand iets niet prettig vindt, is die grens al overschreden.

Tijdens al deze themadagen licht de school het positieve uit. De overkoepelende boodschap is: wees aardig en respectvol voor elkaar. Of, zoals Uijtdehaag concludeert: “Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.”