Martelcontainer centraal in podcast: ‘Ik dacht dat het een broodje aap was’

In het tweede seizoen van de NRC-podcastserie Cocaïnekoorts staat Roger P., ook wel ‘Piet Costa’ genoemd, centraal: de man achter de martelcontainer in Wouwse Plantage. Misdaadverslaggever Jan Meeus onderzoekt welke rol de martelcontainer in de internationale cocaïnehandel speelde. “Ik dacht dat het een broodje aap was.”

“Piet Costa was een dertien in een dozijn-crimineel, die bekend stond als wars van geweld,” vertelt Meeus. Hij vraagt zich daarom af hoe deze man kon uitgroeien tot het kopstuk van de internationale cocaïnehandel.

‘Scarface’

De geboren en getogen Rotterdammer Roger P. (50), is een tijd actief in de wereld van de synthetische drugs: speed en XTC. Ook wordt hij twee keer opgepakt voor een gewapende overval. Meeus ontdekt in Cocaïnekoorts II dat P., na zijn tijd in detentie, in contact komt met handlangers van Samir ‘Scarface’ Bouyakhrichan.

Hij staat bekend als de grootste cocaïnesmokkelaar uit West-Europa. In 2010 is hij betrokken bij een schietpartij op een woonwagenkamp in Breda, waarbij de 12-jarige Danny Gubbels om het leven kwam. Zijn vader John wordt ervan beschuldigd een grote partij cocaïne te hebben gestolen. In 2014 wordt ‘Scarface’ geliquideerd.

Costa werkt op een gegeven moment samen met één van de rivalen van Ridouan Taghi.

Ook Ridouan Taghi, een jongen uit Vianen, groeit uit tot cocaïnebaron. Hij staat centraal in het eerste seizoen van Meeus’ podcastserie. Nu licht hij Costa’s verhaal uit. Volgens hem is er geen directe link tussen de twee, maar “Costa werk op een gegeven moment wel samen met Mustapha F., ook wel ‘Kale Moes’ genoemd: één van de rivalen van Taghi. Hij is het doelwit van een vergismoord in Marakech, waarbij de zoon van een rechter wordt doodgeschoten.”

‘Zelf behandelen’

Na de arrestatie van Taghi in Dubai eind 2019, ontstaat er een conflict binnen de groep van Costa. Januari 2020 wil Costa namelijk geld hebben, maar het blijkt dat handlanger Ali Reza D. honderd miljoen euro heeft gestolen. Nadat D. hardhandig op een stoel wordt gezet, betaalt hij uiteindelijk zestig miljoen euro terug. “Het lijkt opgelost, maar dat is niet zo,” vertelt Meeus.

Hij vervolgt: “Op een of andere manier, die ik niet heb weten te achterhalen, escaleert het.” Er worden namelijk plannen gemaakt voor een martelcomplex, in Wouwse Plantage. “Op 8 april stuurt Piet: ‘Ik ben hier normaal niet van, maar deze wil ik zelf wel behandelen’.” De befaamde foto van een tandartsstoel met riemen aan de armleuningen en de voetensteun wordt meegestuurd via EncroChat.

“Via via hoorde ik geruchten uit het criminele circuit over een martelkamer. Ik dacht dat het een broodje aap was.”

Op dat moment werkt Meeus voor dagblad NRC heel intensief aan een verhaal over het EncroChat-onderzoek. De politie kijkt namelijk sinds begin april live mee via de app. Hierdoor kent Meeus veel details uit het onderzoek. “Via via hoorde ik geruchten uit het criminele circuit over een martelkamer. Ik kon het toen niet goed plaatsen en dacht dat het een broodje aap was.”

Geluidsisolerende platen en handboeien

Op het moment van het politieonderzoek loopt er ook een onderzoek naar sportschoolhouder Robin van O., gaat Meeus verder. “Hij ligt namelijk in conflict met Taghi.” Dat onderzoek leidt naar de loods in Wouwse Plantage. “Als agenten daar een kijkje nemen, zien ze een container staan. Ze vragen zich af of dit dezelfde is uit de EncroChat-berichten.”

Het Openbaar Ministerie (OM) bevestigt dit gerucht uiteindelijk in een persbericht. ‘De ruimten waren afgetimmerd met geluidsisolerende platen en warmte-isolerende folie. In elk van de cellen waren aan het plafond en op de vloer handboeien aangebracht, om iemand staand met de armen omhoog te kunnen ketenen’, schrijven zij.

“Natuurlijk had ik een journalistieke opwinding, maar het is een heftig gegeven,” aldus Meeus. Het blijkt namelijk dat Costa de opdracht gaf aan Van O. om het complex in Wouwse Plantage in te richten. Op 22 juni doet de politie een inval in de loods aan de Julianaweg, nog voordat de martelcontainer in gebruik is genomen. Een schreeuw om hulp zou onhoorbaar zijn geweest, concludeert een geluidsonderzoek later.

Costa en van O. worden aangehouden in Rotterdam en Den Haag. Onlangs heeft het OM de maximale gevangenisstraf van zeventien jaar en negen maanden geëist tegen Costa. Van O. is geschorst, omdat hij terminaal is.

Draaischijf van de West-Europese cocaïnehandel

Volgens Meeus is de podcast een eenzijdige versie van het verhaal: dat van Costa. “Het verhaal van Ali Reza D. kennen we niet, doordat zijn groep niet op EncroChat zit. Hoe zij naar dit conflict kijken, weten we niet. Maar waar twee vechten, hebben er vaak twee schuld.”

Naast het verhaal van Costa, vertelt de journalist in de podcast ook hoe Nederland in de afgelopen tien jaar uitgroeide tot de draaischijf van de West-Europese cocaïnehandel. “In 2010 werd in Rotterdam en Antwerpen 15.000 kilo cocaïne onderschept. Afgelopen jaar was dit 160.000 kilo. Dat zegt wel iets over de grote vlucht in dit decennium.” Voor zijn podcast reisde Meeus zelfs af naar Costa Rica, waar Costa en ‘Kale Moes’ een centrale rol speelden in de verzending van pakketten cocaïne.

Het criminele levensverhaal van Piet Costa staat voor de periode van groeiende, internationale cocaïnesmokkel via ons land, maar is hier slechts één voorbeeld van.

Maar ook dicht bij huis deed Meeus onderzoek, zoals in de Rotterdamse haven. “De legale, logistieke sector wordt geïnfiltreerd in de cocaïnemaffia. Daarnaast is er veel ambtelijke corruptie.”

Hij vraagt zich af in hoeverre dit probleem, in de context van de snelgroeiende cocaïnehandel via Nederland, nog te beheersen is. “Het criminele levensverhaal van Piet Costa is hier slechts één voorbeeld van.”

Cocaïnekoorts II: het verhaal achter de martelcontainer is vanaf vandaag te beluisteren via NRC Audio. Vanaf 2 februari verschijnt de podcast wekelijks op diverse streamingsdiensten, zoals Spotify en iTunes.