Meet de gemeente met twee maten als winkels de Alcoholwet overtreden?

Winkels hebben zich aan bepaalde regels te houden voor wat betreft het wel of niet mogen verkopen van alcoholhoudende dranken. Die richtlijnen veranderen bovendien af en toe, sinds 2021 geldt een nieuwe wet. Hoe de gemeente omgaat met ondernemers die de voorschriften niet aanhouden blijkt te verschillen. Daar is bepaald niet iedereen enthousiast over.

The Foodystore, gevestigd in de Bergse binnenstad, kreeg in augustus 2022 een boete opgelegd. Toezichthouders van de gemeente hadden geconstateerd dat er alcoholhoudende dranken werden verkocht die het toegestane percentage overschreden. Het ging volgens eigenaresse Fleur Verloo om nog geen twintig flesjes limoncello van twintig en vijftig centiliter. Ze had de gele en blauwe kruikjes vooral ingekocht voor haar food- en lifestyleshop omdat ze zo decoratief waren.

De drank is echter sterker dan de maximaal toegestane vijftien procent die in detailhandel zonder licentie mag worden verkocht, dus er volgde een boete van 1360 euro. Daarover viel, zo bleek later, niet te praten. Fleur moest het bedrag betalen, in een periode dat de coronacrisis ook haar volop parten speelde. Dat deed zeer, vertelt ze: “Het is veel geld, anderhalf keer m’n huur.”

Politieke verbazing

Het verhaal kwam via via terecht bij de Bergse politieke partij Belang van Bergen op Zoom, waar men met verbazing kennis nam van de gang van zaken. Raadslid Maikel de Bekker schreef er een brief over aan het college. In het schrijven wijst hij erop dat er door de gemeente nogal verschillend wordt omgegaan met aangetroffen drankverkoop bij winkels.

Geen boete voor Intratuin

Enige jaren eerder deed STAP, het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid, een handhavingsverzoek bij de gemeente. Bij Intratuin in Halsteren werd alcohol verkocht en dat was bij wet verboden. Tegenwoordig zijn de regels wat ruimer maar dat gold in deze situatie nog niet. Het ging om flessen wijn en kruiken likorette, oftewel likeuren die onder de vijftien procent alcohol blijven.

Namens de burgemeester liet de teammanager Veiligheid, Handhaving en Toezicht weten dat de gemeente een waarschuwing vond volstaan. Er was contact geweest met het bedrijf en de eigenaar had laten weten zich niet bewust te zijn van de wettelijke regels omtrent alcoholverkoop. Dat de verkoop meteen werd gestaakt vond de gemeente voldoende.

Willekeur

De fractie van Belang van Bergen op Zoom is “uiterst verbaasd over deze werkwijze” en vraagt zich af waarom er zo verschillend werd gehandeld. De Bekker betwijfelt bovendien of op deze wijze omgaan met kleinere binnenstadondernemers de manier is om de leegstand tegen te gaan. Vooral het feit dat deze ondernemer geen waarschuwing kreeg maar meteen een flinke boete, valt slecht bij de partij. Dat meldt het raadslid in een telefonisch interview.

Niet vergelijkbaar

Op vragen van onze redactie wil de gemeente in eerste instantie niet reageren. We krijgen uiteindelijk hetzelfde antwoord dat ook aan Belang van Bergen op Zoom is gestuurd. Op het stadskantoor vindt men niet dat de twee situaties vergelijkbaar zijn. Bovendien, zo meldt secretaris Martin van Vliet namens de burgemeester: “De ernst en aard van de overtreding zijn mede bepalend voor de toe te passen strafmaat.” Blijkbaar worden de twintig kruikjes als veel ernstiger beschouwd.

Bijzonder is ook dat in het antwoord van de gemeente wordt gezegd dat in het geval van The Foody Store de ondernemer beter had moeten weten, omdat zij ooit een horecazaak bezat. De eigenaar van het grote en al zeer lang bestaande tuincentrum wordt vergeven dat hij de regels die voor detailhandel gelden niet kent. Een ondernemer die pas kort daarvoor aan detailhandel begon, krijgt het verwijt niet alles te weten. Het verbaast haar zeer: “Intratuin heeft toch ook al heel lang horeca?”

De gemeente ziet niets in de kritiek dat door zo met binnenstadondernemers om te gaan het risico bestaat dat zij stoppen. “Wij zien het verband niet tussen meer/minder winkels in de binnenstad en het zo nodig toezien op het naleven van wet- en regelgeving.” Maikel de Bekker meldt dat zijn partij zich nog beraadt op een mogelijk vervolg.

‘Extreem gedrag’

De landelijke belangenorganisatie INRetail heeft geen goed woord over voor de gang van zaken. Woordvoerder Paul te Grotenhuis reageert: “Waarom meteen een boete? Waarom is niet eerst gewaarschuwd en een kans gegeven beter gedrag te tonen? Dat is volgens mij hoe we in Nederland de afspraken maken.” Dat de gemeente zich beroept op het feit dat de ondernemer ooit horeca bezat, vindt de INRetail woordvoerder erg vreemd. Hij noemt die houding “heel extreem gedrag”, en vervolgt: “Dit zou niet nodig hoeven zijn. In Nederland is het goed gebruik om te beginnen met een waarschuwing.” Zelfs een tweede waarschuwing is volgens hem heel normaal. Ook de hoogte van de boete vindt hij nogal radicaal.

Aanvechtbaar vanwege hoogte boete

Juridisch gezien valt nog te bezien of de boete overeind zou blijven als deze wordt aangevochten, zelfs met terugwerkende kracht. Er is al inmiddels al eens door een Rotterdamse rechter besloten dat het betreffende bedrag een veel te hoge sanctie is, ten opzichte van het ‘vergrijp’. En omdat de huidige Alcoholwet nog niet voorziet in lagere boetes, is in die zaak het volledige bedrag kwijtgescholden.