Nieuw beleid voor Bergse openbare kunst maar oud zeer is nog niet weg

Het behoud van kunst in de openbare ruimte in de gemeente Bergen op Zoom gaat op de schop. Dat kondigde wethouder Letty Demmers deze week aan. Niets te vroeg want er klonken grote klachten uit de lokale wereld van kunstenaars.

Eerder deze week pakte kunstenaarscollectief Krot & Co een door hen gemaakt werk in omdat het staat te verkommeren in de beeldentuin van het Markiezenhof. Het is ooit vervaardigd in opdracht van de gemeente en de makers vinden dat het allang afgevoerd had moeten zijn omdat het er niet meer uit ziet. Ze stuurden er de afgelopen maanden brieven over aan het college maar kregen geen antwoord. De maat was nu vol en dus is er zwarte folie om het vervallen object gewikkeld.

Frustratie

Er ligt een diepere frustratie en discussie ten grondslag aan de actie. Tot enige jaren terug hield het collectief de kunstwerken in de openbare ruimte bij. Ze kregen wat budget voor de daarmee gemoeide kosten maar gooiden de handdoek in de ring toen de medewerking en bijdrage van de gemeente achterwege bleven.

Er is weer geld voor onderhoud

Toeval of niet, een dag na de actie bij het stadspaleis kondigde wethouder Letty Demmers aan dat er weer budget komt voor het onderhoud. Volgens gemeentewoordvoerder Erwin Stander was al eerder bepaald door het college dat het anders moet. Na een periode van bezuinigingen is er voortaan jaarlijks 50.000 euro beschikbaar om kunst in de openbare ruimte in stand te houden. Het bedrijf Kunstwacht uit Delft is daarvoor al aangetrokken.

Peter Pel, van Krot & Co, denkt dat met het budget een behoorlijke slag te maken is. Belangrijker echter is de vraag hoe het structureel zicht houden op al die werken wordt ingevuld. Zo’n onderhoudsbedrijf gaat niet om de zoveel weken al die locaties langs. Reguliere vervuiling als onkruid, vogelpoep, aanslag en dergelijke voorkom je er dus niet mee.

Stiekem

Er is meermaals aan de gemeente gevraagd, vertelt Pel, of medewerkers van de afdeling groenonderhoud een rol in het schoonhouden konden spelen. Op managementniveau werd dat steeds tegengehouden maar stiekem gebeurde het soms toch. De mensen op de werkvloer wilden graag.

Peter herinnert zich: “Die mannen vonden dat prachtig. Het gaf afwisseling en ze konden iets weer mooi maken. Alleen ze moesten het niet tegen de baas vertellen want het mocht niet. Ze zeiden zelfs: ‘We zitten vaak op de werf. En dan is er helemaal niks te doen dus zitten we maar een kaartje te leggen. Dan hadden we dit toch ook kunnen doen?’ Het hoeft vaak dus helemaal niets extra’s te kosten.” Hij hoopt dat de gemeente haar verantwoordelijkheid neemt en het structureel bijhouden nu wel gaat oppakken.

Diefstal van beelden

Het college kondigde deze week ook maatregelen aan die verband houden met de diefstal van met bronzen beelden. Er moeten sensoren komen in kunstwerken die makkelijk ten prooi kunnen vallen aan het dievengilde.

Pel vindt dat je hier voorzichtig mee moet zijn. Het is omslachtig en arbeidsintensief, zeker als je in zo’n beeld moet gaan boren en dat weer dient te herstellen. De criminelen zijn als het tegenzit al de grens over voor er goed en wel tegen kan worden opgetreden, en een dag later ligt het werk ergens in stukken omdat het omgesmolten wordt. Inzetten op meer toezicht, ook van omwonenden die zich betrokken voelen bij de kunst in hun buurt, heeft volgens hem meer zin.

Eerst achterstand wegwerken

Aerlant Cloïn is voorzitter van Stichting Kunst in de Openbare Ruimte Bergen op Zoom, afgekort [KidOR). Samen met de gemeente was er inderdaad al volop overleg betreffende een structurele oplossing ten behoeve van het behoud, vertelt hij. Al was hij nog niet op de hoogte van het feit dat de deal met Kunstwacht inmiddels gesloten is. Er stond wel op korte termijn een afspraak met de gemeente gepland. Hij geeft aan ervan uit te gaan dat, naast de jaarlijkse 50.000 euro voor onderhoud, er ook een eenmalig bedrag is vastgesteld om het achterstallig onderhoud weg te werken.

‘Wonderlijke’ reactie gemeente

Cloïn kent de recente onvrede over het door de gemeente genegeerde en verwaarloosde kunstwerk in de beeldentuin. Hij is het eens met de makers dat het al veel eerder weg had moeten zijn. Er zijn echter nog geen toezeggingen over gedaan, ook niet na de inpakactie van twee dagen eerder.

Het tekent de communicatie rondom het werk en de makers. Dat het college niet reageerde op de vragen die Krot & Co stelde, komt volgens de gemeente “mogelijk omdat er op dat moment geen structurele invulling was van de functie Adviseur Erfgoed.” Daar wordt met verbazing op gereageerd. Peter zegt namens zijn collectief dat zoiets geen reden kan zijn voor een college om brieven maar gewoon te negeren. De voorzitter van [KidOR) kijkt er eveneens van op. Cloïn noemt de uitleg “wonderlijk” en vertelt dat zijn stichting al zo’n anderhalf jaar samenwerkt met dezelfde beleidsmedewerker cultuur van de gemeente.