Ontroerend dubbelportret van Siobhán (23) hangt zij aan zij met 17e eeuws schilderij uit Rijksmuseum

Een kunstwerk van de Bredaase Siobhán Kaufman is vanaf zondag te zien in het Markiezenhof. Het dubbelportret van de 23 jarige kunstenaar hangt zij aan zij met een 17e eeuws schilderij van Gabriël Metsu uit het Rijksmuseum. Hoewel de verschillen tussen de werken groot zijn, zijn de overeenkomst misschien wel nóg groter. Beide werken gaan over onvoorwaardelijke liefde tussen moeder en kind.

Siobhán Kaufman maakte vorig jaar het ontroerend dubbelportret van haarzelf en haar moeder, die op dat moment ongeneeslijk ziek was. Voor veel mensen zal het werk niet onbekend zijn omdat ze het maakte in het NPO1 televisieprogramma Project Rembrandt. Woensdag zag ze in het Markiezenhof haar eigen kunstwerk weer voor het eerst in anderhalf jaar. “Ik vind het echt bizar dat ze voor mijn werk hebben gekozen om te matchen met een werk uit het Rijksmuseum. Ik voel me ontzettend vereerd. Nu ik het zo zie vind ik het echt een hele mooie match”, zegt ze.

Links van het schilderij van Kaufman hangt een schilderij van Gabriël Metsu. Het werk met de titel ‘het zieke kind’ is een de publiekslieveling in het Rijksmuseum. Je ziet een meisje dat ziekelijk op schoot in de armen van haar moeder hangt. Aan de muur hangt een voorstelling van de kruisiging; een verwijzing naar de katholieke iconografie. De moeder is vergelijkbaar weergegeven als Maria met haar overleden zoon in de armen.

Het is tijdloos. Dat zie je niet zo snel in de beeldende kunst

Het kleine schilderij uit het Rijksmuseum is een favoriet geworden van Daphne Valentijn, conservator in het Markiezenhof. ”Het is 17e eeuws werk dat uitblinkt in de kunstgeschiedenis. Gabriël Metsu is heel erg bekend om zijn genre-voorstellingen. Dit werk van een moeder met haar zieke kind op schoot is anders. Het is geen portret, maar het is ook niet het klassieke genre werk van de zeventiende eeuw. Het is eigenlijk tijdloos wat hij heeft weergegeven. En dat zie je niet zo heel snel in de beeldende kunst”, zegt ze.

Dat tijdloze is misschien wel één van de redenen dat het zo goed gecombineerd kon worden met het schilderij van Kaufman, dat 400 jaar later is gemaakt. Door het zeventiende-eeuwse schilderij te combineren met een modern equivalent zoekt het Markiezenhof actief de verbinding tussen verleden en heden. “De combinatie van de twee schilderijen brengt het onderwerp dichter bij de belevingswereld van de bezoeker.”

De bloemen kregen later betekenis

De moeder van Kaufman overleed deze week precies een jaar geleden. “Dus dit is een heel mooi herdenkingswerk”, zegt ze. Het schilderij krijgt daarmee een extra emotionele lading. Een ander bijzonder verhaal is te vinden achter de hortensia’s die op het schilderij zijn afgebeeld. “Toen ik het schilderij schilderde had het nog niet echt een betekenis. Ik vond het gewoon hele mooie bloemen. Toen mijn moeder uiteindelijk zieker werd, is ze naar een hospice gegaan. En voor dat hospice had je twee gigantische struiken met hortensia’s. Ik kan me nog herinneren dat alles op een gegeven moment afgehandeld en dat we naar buiten liepen en ik toen die bloemen zag. Toen dacht ik het komt nu helemaal rond. Het hele schilderij is nu helemaal rond gekomen. Dus nu heeft het wel betekenis. Maar toendertijd nog niet.”

Project Match

Het Markiezenhof heeft de werken aan elkaar gekoppeld in het kader van het project Match. Twaalf musea hebben topstukken gematcht met een topstuk uit de eigen collectie. Bij de tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerd boek met alle 24 kunstwerken die in het hele land te zien zijn. Twaalf schrijvers leverden een bijdrage. Programmamaker Cornald Maas (geboren in Bergen op Zoom) schreef zijn persoonlijke verhaal over de Match in het Markiezenhof. “Hij heeft een mooi stuk geschreven dat ingaat op de onvoorwaardelijke liefde tussen moeder en kind en waarin hij ook put uit zijn eigen herinneringen en zijn eigen gevoelens omtrent zijn eigen moeder”, zegt Valentijn.

De opening in Museum het Markiezenhof is op zondag 2 juli. Iedereen is van harte welkom vanaf 12.00 uur bij onze opening. Onder begeleiding van Emmely Tunders zijn er intieme dansperformances.

Lees ook: Markiezenhof toont als eerste museum ‘parels uit het Rijksmuseum’