Veteranen praten met lotgenoten over Afghanistan: ‘Missie was niet zinloos’

De Taliban is in opmars in Afghanistan. Bij veel Afghanistan-veteranen zit dat hoog, merken ze bij de Commando & Family Foundation uit Heerle. “We hebben daar mensen geholpen, situaties gestabiliseerd en Security Forces opgeleid. Dat is in één harde klap omgevallen”, aldus Afghanistan-veteraan Onno van Boven, een van de drijvende krachten achter de stichting. Zij organiseren aanstaande vrijdag 27 augustus een informele bijeenkomst voor betrokkenen bij Afghanistanmissies van het Korps Commandotroepen.

Er is veel behoefte om de huidige situatie in Afghanistan met elkaar te bespreken, zo merkt onder meer Onno van Boven van Commando & Family Foundation. “Ze kunnen er moeilijk over praten, want thuis krijg je niet altijd het begrip waar je op hoopt”, aldus Van Boven. “Het beste bij wie je dat kan delen, zijn mensen die in dezelfde situatie hebben gezeten en er met jou waren. Men kan hier met gelijkgestemden praten, steun bij elkaar vinden, hun verhaal delen en gevoelens uiten.”

Verbroedering

Ook biedt de stichting laagdrempelige psychosociale hulp aan waarmee ze bepaalde problematiek signaleert en de juiste begeleiding kan bieden. De Commando & Family Foundation-oprichter hoopt voornamelijk op verbroedering tijdens de bijeenkomst, “waar we met elkaar dit gevoel kunnen delen.” Inmiddels zijn er 35 aanmeldingen voor de bijeenkomst.

Het is enigszins een bittere pil, maar geen verrassing.

Van Boven, die zelf ruim twee en een half jaar actief was in Afghanistan, vindt de huidige situatie schrijnend en verdrietig. “Het is enigszins een bittere pil, maar geen verrassing. Ik denk dat iedereen die hier de afgelopen twintig jaar nauw bij betrokken is geweest heeft aangevoeld dat, als we echt allemaal definitief zouden terugtrekken, de opmars heel snel zou kunnen komen. Dat vind ik eigenlijk het bitterste. We hebben dit wel geweten, maar we hebben er niet goed naar gehandeld, in mijn optiek.”

Voor niks geweest?

Toch noemt hij de missies niet zinloos. “Absoluut niet. Twintig jaar vochten we tegen een safe haven voor Al Qaida. Dat was écht een andere situatie dan nu, maar dat hebben we wel weten te voorkomen. We zijn tot 2012 ontzettend goed bezig geweest met een peacekeeping missie, ondanks het feit dat er ook veel werd gevochten.” Hij vindt het jammer dat sommige Afghanistan-veteranen vinden dat hun werkzaamheden voor niks zijn geweest, maar kan zich tegelijkertijd goed voorstellen dat bij sommigen dat gevoel opgeroepen wordt. “Je ziet de situatie nu zo verslechteren, maar je moet wel vasthouden aan wat we wel hebben gedaan vanuit onze rol en functie toen.”

Tekst loopt verder onder afbeelding.

Understatement

Inmiddels zijn de internationale troepen definitief teruggetrokken uit Afghanistan. “Heel jammer”, aldus Van Boven. “En dat is een understatement. Ik denk dat we hier voor de long term in hadden moeten zitten. Afghanistan is vanuit historisch perspectief al een zeer complex land, waar we – denk ik – met een bepaalde betrokkenheid een zekere stabiliteit hadden kunnen blijven leveren, waardoor we situaties zoals nu hadden kunnen voorkomen. Maar goed, de politiek regeert helaas niet zo ver vooruit. Dat is spijtig.”

Ik denk dat we hier voor de long term in hadden moeten zitten, zodat we situaties zoals nu hadden kunnen voorkomen.

De aanpak van het Westen vindt hij kortzichtig, omdat ze niet met een bepaalde bezetting in Afghanistan zijn gebleven. Ook roepen de evacuaties vragen bij hem op. “Waarom is dit jaren geleden niet al mondjesmaat ingezet? Die mensen waren allemaal al bekend. Maar er wordt nu gedaan wat ze kunnen. Hopelijk krijgen de mensen die aan onze kant hebben gestaan hier een veilig thuis.”

 Onrustige tijd

Hoe de situatie in het land verder zal verlopen, vindt de Afghanistan-veteraan moeilijk in te schatten. “Het is nu zo’n onrustige tijd. Daarna is het aan de Taliban om wat stof te laten dalen en te kijken met welke hand ze gaan regeren.” Hij is benieuwd of de gematigde politieke kant de bovenhand krijgt boven de wat meer radicale kant. Waar hij zich voornamelijk druk om maakt, zijn China en Rusland. “Zij gaan nu hun kansen grijpen en slaan met een wat minder ethische norm hun economische slag. De internationale banden met de Chinezen en Russen gaan, denk ik, ook voor een groot deel bepalen welke kant het op gaat. Ik volg het op de voet.”