Plein XIII wordt groene oase: ook Bergen op Zoom krijgt eigen Spoorzone
Een nieuwe woonwijk, nauw verbonden met het stadscentrum van Bergen op Zoom: het huidige Plein XIII ondergaat de komende tien tot vijftien jaar een complete gedaanteverwisseling. Als de plannen van het Bergse college doorgaan krijgt de Markiezenstad een eigen Spoorzone – zoals Tilburg – voor duurzaam wonen, werken en recreëren.
Voor de ontwikkeling van één van de vier grote uitbreidingsprojecten heeft Bergen op Zoom het Rotterdamse architectenbureau Juurlink+Geluk in de hand genomen. Vorige week bracht een collegeafvaardiging een bezoek aan het bureau. Planoloog en landschapsarchitect Cor Geluk legt uit waarom het Bergse plein zo kansrijk is. “Het ligt op loopafstand van het station én van het stadscentrum. Alles is te voet of per fiets bereikbaar.” Overigens wil hij graag af van de ‘stoffige’ naam Plein XIII, die volgens de stedenbouwkundige weinig creativiteit en ambitie uitstraalt.
Stadskantoor
Het bestaande parkeerplein verdwijnt en ook de toekomst van het huidige stadskantoor is onzeker, stellen wethouders Joey van Aken en Dominique Hopmans. Over wat er met het stadskantoor gaat gebeuren -renovatie, sloop of verplaatsing- zal de gemeenteraat zich moeten uitspreken. “De meningen daarover lopen nogal uiteen”, merkt Van Aken diplomatiek op. Een deel van de omliggende, vaak leegstaande kantoorgebouwen kan met aanpassingen worden omgebouwd tot wooneenheden. “Sloop is niet altijd nodig”, verwacht Geluk. Dat scheelt ook weer in CO2- en fijnstofuitstoot.
Parkeergarage
De nieuwe wijk zal ruimte bieden aan zo’n duizend woningen, voornamelijk gestapelde bouw met appartementen. Auto’s zijn slechts in beperkte mate welkom. “Een voetgangersgebied waar auto’s te gast zijn”, aldus Geluk. Op de plaats van het voormalige politiebureau bij het Kennedyviaduct komt een parkeergarage, speciaal bedoeld voor bewoners en bezoekers van de wijk.
Natuurlijke materialen
De stedenbouwkundigen hebben een maquette gemaakt die een indruk moet geven hoe de nieuwe wijk eruit komt te zien. Vanaf de Antwerpsestraat tot aan het station komt een brede groene laan, en ook tussen de straten én op de daken is ruimte voor planten en bomen. Een voorproefje van het toekomstige Plein XIII is de wijk Little-C aan de Rotterdamse Coolhaven, waar het bureau gevestigd is. Geluk heeft het gebied zelf ontworpen, de woonblokken zijn gebouwd met traditionele materialen zoals baksteen en natuursteen. Ook de balustrades rondom de balkons ogen antiek – maar zijn het niet. Hergebruikte klinkers en kasseien maken het retrokarakter van de wijk compleet. Wie niet beter weet, denkt langs gerenoveerde oude pakhuizen en fabriekspanden te lopen.
Klimaat
Groen in de wijk is geen luxe, het is een noodzaak. Want de beplanting zorgt er voor dat de wijk koel blijft in de zomers en draagt letterlijk bij aan een gezonder leefklimaat. En met de klimaatveranderingen zijn steeds drogere en warmere zomers te verwachten. Tegelijk komen ook perioden van intensieve neerslag. In Little-C hebben de stedenbouwkundigen daarvoor een oplossing gevonden: een ondergrondse wateropslag dat het regenwater opvangt, waar het acht maanden bewaard wordt voor droge maanden. Ook dit soort vernieuwingen krijgen een kans in het vernieuwde Plein XIII, zegt wethouder Hopmans.
Circulair
Het nieuwe wonen en het nieuwe bouwen gaan hand in hand. Wat Hopmans betreft, wordt het een duurzame en circulaire wijk – en dat sluit mooi aan bij de biobased en plantbased ambities van Bergen op Zoom. En Bergen bouwt hier zeker géén elitewijk voor de happy few, benadrukt zijn collega Van Aken: “We bouwen volgens de afspraken van de landelijke Woningdeal: dertig procent sociaal, veertig procent middensegment en dertig procent hogere klasse”, aldus de wethouder. “Ook hier bouwen we voor elke portemonnee en elke behoefte.”