Stichting In den Scherminckel viert 50-jarig bestaan met digitale stadswandeling

De Stichting In den Scherminckel in Bergen op Zoom bestaat 50 jaar en viert dat met een nieuwe wandel-app. De archeologische stichting is maandenlang bezig geweest om deze digitale stadwandeling te ontwikkelen. De wandeling heet Rondje Potteriekes en brengt je langs de rijke pottenbakkersgeschiedenis van Bergen op Zoom. De app is vanaf vrijdag te downloaden, bij het begin van de Nationale Archeologiedagen 2021.

Het is eind jaren 60 in Bergen op Zoom. Drie jonge studenten gebruiken hun belangstelling voor geschiedenis en archeologie om onderzoek te doen naar de ondergrondse geheimen van de stad. Jan Weijts, Louis Weijs en Cees van Es kruipen de kelders in om te graven. En als er een pand afgebroken wordt, gaan zij meteen op zoek in de vrijgekomen bodem. Steeds meer potten, scherven en gebruiksvoorwerpen komen naar boven. Bergen op Zoom begint haar geschiedenis prijs te geven.

In het najaar willen we nog veel meer doen

De studenten zijn een paar jaar aan het graven. En ze krijgen natuurlijk steeds meer spullen die een historische waarde hebben. Uiteindelijk borrelt dan de vraag op: van wie zijn die spullen eigenlijk? Weijts, Weijs en Van Es besluiten om een stichting op te richten die de vondsten veilig kan bewaren. Het is dan 1971 en de Stichting In den Scherminckel is geboren.

“Ze hebben eerst onze stichting opgericht, daarna kwam het museum. Ze zijn ook alledrie op de één of andere manier in het vak gebleven. En in de loop der tijd is In den Scherminckel steeds professioneler geworden,” vertelt de trotse voorzitter Stephan Asselbergs. De coronamaatregelen zitten het feestje voor het 50-jarig bestaan natuurlijk een beetje in de weg. “In het najaar willen we nog veel meer doen, maar dat wordt wel september. En die plannen zijn nog niet helemaal uitgekristalliseerd.”

Het meeste zit onder de grond

Toch is er al een speciale stadswandeling voor het jubileum: Rondje Potteriekes. Gemaakt door secretaris Elvira Adriaansen. Vanaf vrijdag 18 juni is er hiervoor een app te downloaden bij izi.travel. Je kunt de wandel-app op twee manieren gebruiken. Je kunt gewoon thuis op je computer, tablet of smartphone de route bekijken. Een compleet digitale wandeling dus langs plekken in Bergen op Zoom waar archeologische opgravingen zijn geweest. De bijzondere vondsten die er gedaan zijn, zie je op foto’s.

Maar je kunt natuurlijk ook je smartphone meenemen en de wandeling écht maken. Je loopt dan door de wijk Potteriekes, waar in de middeleeuwen de pottenbakkers zaten. Onderweg geniet je van de monumentale panden van Bergen op Zoom in één van de oudste wijken van de binnenstad. “Maar het meeste zit onder de grond. Dus je ziet foto’s op je telefoon van wat er in de bodem lag,” vertelt Asselbergs.

Een beetje old school meets the future

“Alles bij elkaar ben je wel een uurtje of twee bezig met de wandeling. Maar je kunt ‘m ook in delen lopen,” gaat de voorzitter verder. “We willen mensen natuurlijk ook graag langs ons museum leiden. Dat zit niet meer in het centrum, dus dat maakt de totale route wat langer. Maar je hebt een kaartje op je scherm waarop je kunt zien hoe je je route kunt inkorten.” De stadwandeling is gemaakt voor het 50-jarig bestaan, maar is een blijvertje.

De eerste die de digitale wandeling door Bergen op Zoom mogen doen, zijn natuurlijk Weijts, Weijs en Van Es. Donderdag zijn zij eregast bij de officiële presentatie van de app. “De drie oprichters zijn nog steeds lid,” vertelt Asselbergs. “Zo’n app is iets moderns. Het leek ons wel leuk om hen als eerste de app te laten gebruiken. Een beetje ‘old school meets the future’,” lacht hij.

Dat gaf Bergen op Zoom ineens zo’n 1.000 jaar aan geschiedenis er bij

Het valt voor de voorzitter niet mee om zo maar een paar hoogtepunten te noemen uit het 50-jarig bestaan van In den Scherminckel. “We hebben zó veel gedaan,” peinst hij. Maar als snel komt hij op de grote ontdekkingen die ook landelijke bekendheid kregen. “Bijvoorbeeld  achter de kerk, waar we een Romeinse offerplaats hebben gevonden. Dat gaf Bergen op Zoom ineens zo’n 1.000 jaar aan geschiedenis er bij,” legt Asselbergs uit. “We konden eerst terug naar ongeveer 1100, maar dat werd ineens 100-200 jaar na Christus. En de potten die we vonden, bleken hier in Bergen gebakken te zijn.”

Een andere vondst die landelijke interesse kreeg, was de vondst van graven. “Bij ’t Gouvernement zijn er een kapel en massagraven opgegraven. Die vondst scheen licht op de pestepidemie,” vertelt Asselbergs verder. “En ook de uitgraving en openstelling van De Verborgen Vesting is natuurlijk een mooie aanwinst.”

De Verborgen Vesting doet dit jaar mee aan de Nationale Archeologiedagen. Op zaterdag 19 en zondag 20 juni kun je een Archeologietour doen. Het kost 8 euro voor volwassenen en 4 euro voor kinderen. En je moet je van tevoren opgeven door een mail te sturen naar [email protected].

Ook het Archeologisch Depot is ’s middags open tijdens de Nationale Archeologiedagen 2021. De toegang is gratis. Welke activiteiten er precies door kunnen gaan, ligt aan de coronamaatregelen die op dat moment gelden. Ook hiervoor moet je je van tevoren aanmelden. Dat kan via [email protected], maar mag ook ter plekke. De open middagen zijn van 13.00 tot 16.30 uur. Je vindt het Archeologisch Depot aan de Wassenaarstraat 61 in Bergen op Zoom.