Tijd om te rouwen? West-Brabantse werkgevers gaan er verschillend mee om

Een wettelijk rouwverlof zou net als een zwangerschapsverlof doodgewoon moeten zijn. Daarom pleit een petitie ervoor dat werknemers in alle rust kunnen rouwen na het overlijden van een gezinslid. Deze is inmiddels meer dan tachtigduizend keer ondertekend. De Tweede Kamer behandelt deze mogelijkheid daarom.

In deze regio gaan werkgevers verschillend om met het verlies van een dierbare van hun werknemers. “Rouw doe je op je eigen tempo: dat kun je niet afdwingen. Soms ben je gewoon niet in staat om te functioneren.”

Leo Brocatus (65) uit Bergen op Zoom: “Mijn baas zei dat ik maar werk dichterbij huis moest zoeken”

“Mijn vrouw Gerda overleed 22 jaar gelden aan een hersenbloeding. Ze is veertig jaar geworden. Van het een op het andere moment was ze er niet meer. Ik had een normaal gezin, waar alles op rolletjes liep. Dat kwam ineens tot stilstand. Het heeft veel impact op mijn leven gehad.”

“Destijds was ik timmerman in Oud-Beijerland. Na het overlijden van mijn vrouw ben ik twee weken thuis geweest om wat zaken te regelen. Ik had twee kinderen van elf en dertien thuis, waarvan een met een geestelijke handicap. Omdat ik hen graag zelf naar school wilde brengen, vroeg ik aan mijn baas of ik wat later kon starten. “Daar beginnen we niet aan”, zei hij. Hij vond het een beter plan als ik na dertien jaar ander werk ging zoeken, dichterbij huis.”

Mijn kinderen schreeuwden: “we missen mama!” Dan ga je niet prettig naar je werk.

“Ik kreeg daar twee weken de tijd voor, wat erg moeizaam ging. Na een jaar vond ik werk bij een bouwbedrijf in Bergen op Zoom. Het was moeilijk om te wennen aan deze nieuwe plek. Je zit met je eigen verdriet en dat van je kinderen. Ze schreeuwden: “we missen mama!” Dan ga je niet prettig naar je werk. Inmiddels ben ik met pensioen.”

Verlies zie je niet aan de buitenkant, terwijl de pijn er wel is.

“Het is triest dat mensen die een gezinslid verliezen geen tijd mogen nemen om te rouwen en te herstellen van het verlies. Als je in een rolstoel zit, zie je dat iemand ziek is. Dan worden er mogelijkheden geboden. Verlies zie je niet aan de buitenkant, terwijl de pijn er wel is.”

“Een werkgever moet daarom rouwverlof gecompenseerd krijgen vanuit de overheid, zodat zij er niet te veel last van hebben. Vroeger kreeg je weduwnaarspensioen, waardoor het makkelijker op te vangen was. Dat is helaas afgeschaft. Sinds die tijd moet de werkgever het zelf doen. Die vindt het voor twee weken goed, maar daarna loopt het op in de kosten. Ik ben voor een herinvoering.”

Je bent de eerste jaren goed van het padje af. Je weet niet wat je is overkomen.

“Verder ligt het aan de situatie hoe lang iemand nodig heeft om te rouwen. Iedereen verwerkt het op zijn eigen manier. Je bent de eerste jaren goed van het padje af. Je weet niet wat je is overkomen.”

“De hulp die ik kreeg viel bitter tegen. Er was weinig geregeld vanuit mijn werkgever. Zelf had ik meer behoefte aan rust, maar ik moest gewoon werken. Door, door, door, omdat ik ook de kinderen moest onderhouden. Op een gegeven moment kwam ik in een burn-out terecht. Er was niks meer over van mij.”

De eenheid was weg. Het was geen gezin meer. Het hing als los zand aan elkaar.

“Mijn vrienden, kennissen, familie, werkgever en collega’s konden moeilijk omgaan met mijn situatie. Dat heeft eigenlijk veel meer impact op mij gehad dan het verlies zelf. Gelukkig leerde ik een tijdje later een vriendin van mijn vrouw kennen, waar ik inmiddels twintig jaar een relatie mee heb. Zij nam een deel van de zorg voor de kinderen op zich.”

“Mijn kinderen hadden er moeite mee dat er een nieuwe vrouw in huis kwam. Dat zorgde voor wrijving. Echte gesprekken werden er niet meer gevoerd. De eenheid was weg. Het was geen gezin meer. Het hing als los zand aan elkaar.”

Het rouwen kwam pas toen de kinderen de deur uit waren.

“Het heeft lang geduurd voordat ik de rust terug had en mezelf terug vond. Het rouwen kwam pas toen de kinderen de deur uit waren.”

“De band is gelukkig nu hersteld, na al die jaren. Met mijn ene dochter heb ik goed contact, met mijn oudste dochter komt dat eigenlijk nu pas weer op gang. Ik hoop op weer een beetje gezamenlijkheid.”

Wilma Schoon (59) uit Bergen op Zoom: “Toen mijn man terminaal werd, mocht ik thuis werken”

“Ik heb vijf jaar lang voor mijn man Cok gezorgd, die in juli 2020 overleed aan kanker. Mijn man, die 62 is geworden, accepteerde geen hulp aan huis. Er mocht niemand over de vloer komen, waardoor alle hulp op mijn schouders rustte.”

“In die periode heb ik veel steun gehad van mijn werkgever, allnex in Bergen op Zoom. Als het even te veel werd, werd ik boven de bezetting geplaatst. Toen mijn man terminaal werd, mocht ik thuis werken. Ik kreeg alle medewerking van het bedrijf om een goede balans te vinden tussen zorg en werk.”

“Ik heb mijn man leren kennen in de fabriek, waar we allebei in ploegendienst werkten als proces operator. Ook mijn ploeg was er stil onder, omdat ze hem natuurlijk kenden. Het is moeilijk om met het verdriet en de ellende van een ander om te gaan. Ze gaven me wel steun, door me hier en daar te ontlasten.”

Werk was therapie voor mij.

“Op het werk wilde ik niet te veel over zijn overlijden praten. Je belast een ander er mee. Ik wilde er ook even niet aan denken. Werk was therapie voor mij.”

“Het helpt sowieso om meer sneller op de been te zijn. Emotioneel was ik echt een wrak. Door te werken vond ik eerder mijn balans.”

Ik kon het altijd aangeven als het me te veel werd.

“Rouw doe je op je eigen tempo: dat kun je niet afdwingen. Soms ben je gewoon niet in staat om te functioneren. Daarom vind ik het vreemd dat er, in tegenstelling tot een zwangerschapsverlof, geen wettelijk rouwverlof is. Wel moet er onderscheid gemaakt worden tussen grote en kleine ondernemers. Ik snap in het laatste geval dat de situatie daar wat lastiger ligt.”

Geef iemand zeker een maand de tijd om even afstand te nemen, om vervolgens in stapjes terug de werkvloer op te gaan.

“Het is belangrijk dat je met elkaar in gesprek kan gaan over mogelijke oplossingen. Luister naar persoon in kwestie: wat heeft die nodig om het verlies te verwerken? Ik kon het altijd aangeven als het me te veel werd. Dan werd ik niet ingedeeld. Ik maakte er geen misbruik van, want ik wilde er wel bovenop komen.”

“Als je het hebt over een wettelijk rouwverlof, moet je iemand zeker maand de tijd te geven om even afstand te nemen, om vervolgens in stapjes terug de werkvloer op te gaan.”

“Uiteindelijk heb ik door mijn positieve houding het verlies weten te verwerken. Doordat mijn man al lange tijd ziek was, nam ik in fases al afscheid van hem. Daarnaast heb ik veel steun gehad aan een maatschappelijk werkster en rouw- en verliesdeskundige Wilma Franken uit Bergen op Zoom.”

Je worstelt niet alleen met het verlies, maar ook met bepaalde gevoelens en gedachten.

“Ook hielp het mij om te praten met een palliatief medewerker. Je worstelt niet alleen met het verlies, maar ook met bepaalde gevoelens en gedachten. Bij haar kon ik dit ventileren.”

“Inmiddels kan ik rustig zeggen dat ik het verlies van mijn man verwerkt heb. Ik kreeg de tijd om het een plekje te geven. Die tijd heb ik bewust genomen. “

Momenteel onderzoekt het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid welke invloed rouw heeft op het werk. Daarbij kijkt ze ook naar de mogelijkheden voor een wettelijk rouwverlof. Eind januari presenteert het ministerie haar conclusies aan de Tweede Kamer.