Twee struikelstenen in Roosendaal herplaatst: ‘Zodat wij dit nooit vergeten’

In Roosendaal zijn donderdagmiddag twee Stolpersteinen (struikelstenen) onthuld. De struikelsteen van Frieda van Loon is opnieuw gelegd voor de ingang van middelbare school het Gertrudis De andere struikelsteen, ter nagedachtenis van Leentje van Elst, is onthuld voor het huis waar zij ooit woonde in de Groenstraat.

De eerste onthulling vond dus plaats voor het nieuwe locatie van het Gertrudis in de Vincentiusstraat. De struikelsteen van Frieda van Loon lag eerder voor het oude gebouw van de school. Directeur Wim de Regt legt uit waarom het verplaatsen van de steen zo belangrijk is. “Ik denk dat het belangrijk is dat wij als school het verhaal bijbrengen aan onze leerlingen.” Op deze manier hoopt De Regt dat de leerlingen bewust worden wat er tijdens de Tweede Wereldoorlog allemaal gebeurde. “Zeker als je ziet wat er op dit moment allemaal in de wereld aan de hand is.”

Gertrudis verbonden aan Frieda van Loon

Frieda van Loon was tijdens de Tweede Wereldoorlog een Joods meisje dat woonde in Roosendaal en les kreeg op het Gertrudislyceum. Door de oorlog moesten zowel Frieda als haar moeder naar Amsterdam verhuizen. Daar werd zij opgepakt en gedeporteerd naar het concentratiekamp in Auschwitz. Op 30 september 1942 werd Frieda op 17-jarige leeftijd vermoord. Met het plaatsen van de struikelsteen met haar naam daarop wil de gemeente Roosendaal en de school dat haar naam en verhaal voortleven.

Tijdens de ceremonie voor het schoolgebouw werd het verhaal van Frieda door docent Jelle van Binsbergen voorgedragen. Van Binsbergen geeft het vak ‘Samen’ op de middelbare school, een combinatie van levensbeschouwing en maatschappijleer. Directeur De Regt legt uit dat tijdens dat vak er volop aandacht is voor onder andere het verhaal van Frieda. “Dit soort verhalen moeten wij samen verspreiden. Destijds was het juist niet samen, daarom is het goed om hierbij stil te staan.”

Borduursels overhandigd

Na de ceremonie bij het Gertrudis werd de struikelsteen van Leentje van Elst onthuld. De steen ter nagedachtenis van haar lag al in de Groenstraat in Roosendaal, maar haar naam stond daar verkeerd op. Op de nieuwe steen staat de naam ‘Leentje van Elst’ wel op de juiste manier gegraveerd. Bij de onthulling was het woord aan Leentje van Kaam, een familielid van Leentje van Elst. Volgens Van Kaam is het herplaatsen van de struikelsteen voor de familie een afronding van het proces. “Tachtig jaar na dato weten wij eindelijk wat er met Leentje gebeurd is. Zo kunnen wij het verhaal invullen en hebben wij als familie een plek om haar te herdenken.”

Leentje van Elst werkte als Roosendaalse telex-typiste bij de PTT tijdens de oorlog en kon zo geheime informatie van de Duitsers onderscheppen. Uiteindelijk werd zij opgepakt en twee dagen voor de bevrijding werd Leentje van Elst geëxecuteerd. Na het verhaal van Van Kaam overhandigde zij namens de familie een doosje met borduursels aan burgemeester Buijs. Deze borduursels heeft Leentje van Elst in de gevangenis gemaakt en worden nu door de familie aan het Tongerlohuys geschonken. Daarnaast vertelde de burgemeester dat het college van Roosendaal ook de opdracht heeft gegeven om een straatnaam of plantsoen naar Leentje van Elst te vernoemen. “Dat is net zo goed een erkenning voor wat Leentje heeft gedaan”, vertelt Van Kaam.

Belangrijk om aandacht te vragen

De struikelstenen zijn volgens burgemeester Mark Buijs een mooie manier om aandacht te vragen voor mensen die iets bijzonders gepresteerd hebben of veel geleden hebben tijdens de oorlog. “Zeker in de tijd waarin wij nu leven is dat belangrijk. Mensen lijden veel, er zijn opkomende dictaturen en zelfs het fascisme steekt de kop weer op.” Allemaal zaken die tijdens de oorlog ook speelden en waardoor het volgens Buijs goed is om daar af en toe bij stil te staan. “Deze verhalen van Frieda en Leentje moeten in de hoofden van mensen blijven om ervoor te zorgen dat wij dit in de toekomst niet meer meemaken.”