Van Goghpark groene draad voor natuur én cultuur

Het nieuwe Van Gogh Nationaal Park zet de schijnwerper op het fraaie lint van natuurgebieden dat in zuidelijk Brabant de voetsporen van de schilder draagt. “Cultuur is natuurlijk ook een belangrijk aspect”, voegt provinciewoordvoerder Floris Ran toe. Die optelsom maakt dat Etten-Leur denkt dat het prima op ‘het nieuwe visitekaartje voor Brabant’ zou kunnen.

Waar de Westbrabantse gemeenten hun deel van de ‘rode draad’ in het levensverhaal van de schilder bieden gaat de natuur nu de rol van ‘groene draad’ vervullen. En beide worden nadrukkelijk met elkaar verbonden.

Wethouder Ralph Bogers van Vincents geboortedorp vindt de missie van het nieuwe park erg belangrijk. Hij memoreert met name het belang van het buitengebied en de vele landgoederen in zijn gemeente. Natuurlijk wijst Bogers ook op wat Zundert voor de schilder betekende. “We zijn trots op ons beroemde Vincent van Gogh-verleden én hebben een belangrijke rol gespeeld in zijn ontwikkeling.”

De provincie spreekt van ontwikkelingen met een groot toeristisch belang. Gedeputeerde Wilma Dirken is overtuigd van de meerwaarde: “De combinatie van toonaangevende natuurgebieden in een aantrekkelijk agrarisch cultuurlandschap, een topeconomie met 1,5 miljoen mensen, slimme multifunctionele oplossingen voor de ruimte én de tastbare erfenis van Van Gogh maken het Van Gogh Nationaal Park uniek.”

Eerste

Het omvangrijke park geeft ook landelijk gezien een nieuwe koers aan. “We zijn ontzettend trots dat wij in Brabant als eerste een Nationaal Park nieuwe stijl krijgen”, laat parkvoorzitter Martijn van Dam weten. Hij doelt op het gebied waar Vincent van Gogh werd geboren, opgroeide en zijn eerste meesterwerk De Aardappeleters schilderde’.

Het gaat dan om de streek die via de Pannenhoef langs Breda doorloopt naar Tilburg en Eindhoven. Of zoals voorzitter Van Dam zegt: “Een Nationaal Park waarin niet alleen veel mooie natuurgebieden en prachtige landschappen liggen, maar waar overheden, organisaties, boeren en bedrijfsleven samenwerken om het landschap en de biodiversiteit te versterken.” Letterlijk een ‘groene draad’.

Verbonden

Precies dat was de boodschap van staatssecretaris Jean Rummenie van Natuur en zijn aanleiding om dit gebied uit te kiezen. Het Van Gogh Park werkt aan vijf met elkaar verbonden programma’s. Brabant Behaagt streeft ernaar om met partners 1000 kilometer aan heggen, poelen en bomen op boerenland te koppelen (waar mogelijk) aan wandelpaden.

Brabants Bodem richt zich op verdienmodellen voor het agrarische buitengebied, Brabants Versailles met name op de duurzame boomteelt. Brabant Beleeft draait primair om toerisme en in Brabant Groeit werken steden samen aan onder meer ‘groene’ vastgoedontwikkelingen.

Knotwilgen

Pierre van Damme, die vanuit Etten-Leur de belangen van Van Gogh Brabant dient, ziet alle alle aanleiding om zijn woonplaats op te nemen in de parkgedachte. De berooide en daarom veel wandelende schilder zette rond de kerk van zijn vader immers de eerste schreden naar een loopbaan als schilder. Al tekende hij toen vooral nog.

Van Gogh zwierf door het gebied van wat nu Rucphen is tot boven wat toen het dorpje Leur was. Knotwilgen waarop hij zijn tekeningen baseerde zijn tot op de dag van vandaag in het landschap terug te vinden. “Waarom daar niet zo’n afbeelding plaatsen bij een bankje of een picknicktafel”, vraagt Van Damme zich hardop af. Bovendien: ook het Amsterdamse Van Gogh Museum vermeldt tegenwoordig Etten-Leur als een van de startpunten op de tijdlijn van de schilder.

Voor Etten-Leur, als Van Gogh-gemeente, is de toekenning van status van Nationaal Park van grote waarde, reageert het college. “Het is natuurlijk jammer dat Etten-Leur bij de toekenning van de status van Nationaal Park niet onder het formele gebied van het Nationaal Park valt. Maar het samenwerkingsgebied van Van Gogh Nationaal Park is veel groter en bestaat uit wel meer dan 80 partners, waaronder Etten-Leur, en dit biedt dus volop kansen.”

Uithangbord

Dat past goed bij de uitleg van provinciewoordvoerder Floris Ran. Hij noemt het Van Goghpark een internationaal uithangbord.  “Het is een drager voor nieuwe initiatieven. Een kans om te investeren in het Van Gogh-erfgoed.” Om aan te geven dat er voortdurend nieuwe ontwikkelingen zijn wijst hij ook op de recente aanschaf door het Noordbrabants Museum van een ‘nieuw’ Van Gogh-schilderij dat 8,6 miljoen kostte. De aanschaf ervan lukte via fondsenverwerving.