Vliegbasis Woensdrecht telt af naar lancering eerste satelliet luchtmacht

Ruimtevaartexperts van vliegbasis Woensdrecht zijn al aan het aftellen. Woensdag wordt hun allereerste Nederlandse militaire satelliet gelanceerd: de BRIK-II. Vanaf het grondstation in Dongen wordt de kunstmaan op de voet gevolgd. “We kijken ernaar uit, we zijn er helemaal klaar voor”, zegt Majoor Wendy Ryan van de Koninklijke Luchtmacht tegen Omroep Brabant.

Jarenlang hebben deskundigen van het 982 Squadron van de West-Brabantse vliegbasis op een defensiecomplex in Dongen aan het experimentele project gewerkt. Ryan: “De BRIK-II is op meerdere locaties gebouwd en getest en vervolgens naar de Verenigde Staten verscheept. Daar wordt hij morgen in een baan om de aarde gebracht.”

Historische mijlpaal

De zogenoemde nano-satelliet is ongeveer zo klein als twee melkpakken en nog geen tien kilo zwaar, maar groot genoeg voor observatie van de aarde, navigatie en communicatie. Aan de buitenkant van de kunstmaan zitten kleine zonnepanelen. Een spectrometer kan radiogolven opvangen van onder meer militaire eenheden, vliegtuigen en schepen.

Voor Defensie is de lancering van de satelliet ‘een historische mijlpaal’. Het wordt voor de krijgsmacht steeds belangrijker om strategische informatie vanuit de ruimte te verzamelen. De NAVO merkte de ruimte in 2019 dan ook al aan als militair domein.

Virgin Orbit

De experts van vliegbasis Woensdrecht ontwierpen en bouwden de satelliet niet alleen. Ze werkten hiervoor samen met de Technische Universiteit in Delft, de University of Oslo, en Nederlandse ruimtevaartbedrijven. Het kleine formaat heeft als voordeel dat de satelliet veel sneller gemaakt kan worden en vele malen goedkoper is, ook om te lanceren. De BRIK-II koste in totaal zo’n drie miljoen euro.

Woensdag wordt tussen drie en zes uur Nederlandse tijd de satelliet vanuit de Mojave-woestijn in de Verenigde Staten in een baan om de aarde gebracht. Een vliegende Boeing 747 van het bedrijf Virgin Orbit schiet de raket met de kunstmaan de ruimte in. Tenminste als alles meezit.

Antenne in Dongen

“Alle lichten staan op dit moment op groen, maar bij ruimtevaart kan dat op het laatste moment zomaar veranderen, is de ervaring.” Ze doelt daarmee op bijvoorbeeld verslechterde weersomstandigheden die op het laatste moment roet in het eten kunnen gooien.

De medewerkers van vliegbasis Woensdrecht zitten in elk geval ‘relaxed’ klaar achter hun computerschermen van het ‘ruimtevaartcentrum’ in Dongen om alle ontwikkelingen te volgen. Als de kunstmaan in een baan om de aarde zweeft, moet de bewegende antenne van het grondstation de telemetrie van de BRIK-II opvangen.

Spannend moment

Zo kan bijvoorbeeld worden bijgehouden waar de satelliet zich op dat moment bevindt en of alles goed werkt. Bovendien kunnen er opdrachten worden teruggestuurd.

Na de lancering moeten de experts in Dongen nog wel even geduld hebben, want waarschijnlijk komt het eerste signaal pas midden in de nacht binnen. “Dan is de satelliet boven Nederland”, legt Ryan uit. “Na die vele jaren van noeste arbeid is dat voor iedereen een spannend moment.”

Lancering live te zien

De naam BRIK-II is niet toevallig gekozen. Het is een verwijzing naar het eerste vliegtuig voor de Luchtvaartafdeling in Soesterberg. Dit toestel uit 1913 heette ‘De Brik’ en werd door de Nederlandse krijgsmacht ingezet om het luchtvaartdomein te ontdekken. Nu gaat de BRIK II de ruimte ontdekken.

De lancering van de Dongense satelliet is live te volgen op de YouTube-pagina van Virgin Orbit.